- Đúng vậy. Và phải chăng là ý Trời?
- Đức Jehovah.
- Đúng, đức Jehovah. Và phía dưới kia... bạn đã biết rồi. Đó là một sự
kiện nhỏ tương tự như thế. Đó là hy vọng, Leo, hy vọng của chúng ta. Khốn
thay, có ai trong các bạn nhận thấy điều đó không?
Lebenthal không trả lời. Hắn ngồi co quắp lại rồi nhìn đăm đăm xuống
thành phố. 509 ngã người ra sau. Đây là lần đầu tiên hắn nói ra điều đó.
Hắn nghĩ, ít ai muốn nói tới vì nó sẽ giết chết người ta. Đó là một thứ ngôn
ngữ vĩ đại. Mình đã tránh nhắc tới từ nhiều năm qua vì nó gặm nhấm
mình... nhưng bây giờ nó đã trở lại, tuy người ta không dám nghĩ ra, nhưng
nó đã xuất hiện, và bây giờ nó sẽ tàn hại đời mình hay sẽ biến thành sự thật.
Hắn nói:
- Leo, cái gì ở dưới kia có nghĩa là phá sản.
Lebenthal động đậy và nói khẽ:
- Nếu chúng thất trận. Chỉ có thể... nhưng làm sao biết được?
Tự nhiên hắn nhìn quanh sợ hãi.
Trong những năm đầu tiên, tin tức về các trận chiến đều được phổ biến
cho tù nhân. Tuy nhiên, về sau, khi các chiến thắng không còn nữa,
Neubauer ra lệnh cấm mang báo chí vào trại và tuyệt đối cấm máy thu
thanh của trại loan báo những tin tức liên quan tới cuộc lui quân. Từ đó,
những tin đồn dữ dội lan khắp các lao xá cho đến nỗi không ai còn biết sự
thật ra sao cả. Cuộc chiến đang ở vào giai đoạn bất lợi, mọi người đều hiểu,
nhưng cuộc cách mạng mà họ mong đợi từ bao năm qua vẫn chưa hiện tới.
