Lúc ra về Brissenden mang theo cả tập "Thơ tình" và bài "Nàng tiên
và viên ngọc." Hôm sau, anh ta trở lại chào Martin bằng câu:
"Tớ muốn đọc thêm nữa!"
Không những anh khẳng định Martin là một nhà thơ, mà Martin còn
biết rằng Brissenden cũng là một nhà thơ. Martin bị cuốn đi trong những lời
thơ của anh và rất ngạc nhiên tại sao Brissenden chưa hề gửi những tác
phẩm của mình để xuất bản.
"Ôn dịch bắt hết bọn xuất bản chúng đi!" Brissenden trả lời khi Martin
tình nguyện đem bán những tác phẩm ấy giúp anh. "Hãy yêu cái đẹp! Vì cái
đẹp!" Anh khuyên. "Hãy để mặc các tờ tạp chí đấy. Hãy quay về với những
con tàu, với biển cả của cậu, Martin Eden à, đó là lời tớ khuyên cậu. Cậu
cần gì trong những thành phố ốm yếu, thối nát của những con người. Mỗi
ngày cậu lãng phí ở những nơi đó, là cậu tự cắt cổ mình, đem đánh đĩ cái
đẹp vì nhu cầu của tạp chí. Hôm nọ cậu đã trích dẫn một câu gì cho tớ nghe
nhỉ? À, phải rồi "Người, con phù du cuối cùng của loài phù du, thì cần chi
đến danh tiếng?" Cậu có được tiếng tăm chăng nữa, thì cũng chỉ là thuốc
độc đối với cậu thôi. Tớ nói thật, cậu quá giản đơn, quá chân thực, quá duy
lý, không thể nào mở mày mở mặt được trong cái đám bùn sệt ấy đâu. Tớ
mong rằng cậu không bao giờ đem bán một dòng thơ nào cho các tạp chí.
Cái đẹp là người thầy duy nhất để phụng sự. Hãy phụng sự nó và mặc thây
đám quần chúng đông đảo! Thành công! Thành công còn ở chỗ quái quỉ
nào nữa nếu không phải ở chính ngay trong tập "Thơ tình", trong những bài
thơ về biển, trong bài sonnet về Stevenson của cậu, một bài còn hay hơn cả
"U linh" của Henley.
"Không phải là thành công trong công việc làm mới tìm thấy niềm vui,
mà niềm vui ở ngay chính trong công việc làm đó. Cậu không thể giải thích
với tớ được. Tớ biết rõ như vậy, cậu biết rõ như vậy. Cái đẹp làm cho cậu
đau đớn. Đó là một nỗi đau đớn triền miên trong cậu, một vết thương
không bao giờ lành, một con dao lửa. Tại sao cậu cứ phải loanh quanh với
