là "chức vị" nhưng nó vẫn cùng một ý ấy thôi, và cái cách đặt tên ngày ấy
vẫn còn in sâu lắng trong óc gã. Gã đã đọc cho nàng nghe tất cả những cái
gã đã viết - thơ, truyện ngắn, luận văn - "Wiki-Wiki," "Sự hổ thẹn của mặt
trời," tất cả. Và nàng vẫn cứ luôn luôn trước sau như một thúc giục gã đi
kiếm việc làm, đi làm - Trời ơi! Làm như thể gã không hề làm việc, không
hề bỏ cả ngủ, dốc hết cả đời mình ra để làm cho xứng đáng với nàng.
Thế là câu chuyện nhỏ đã lớn lên. Gã khỏe mạnh, người bình thường,
ăn đều, ngủ nhiều, thế mà cái chuyện nhỏ mọn đang lớn dần lên ấy đã trở
thành một ám ảnh. Tác phẩm viết đã từ lâu rồi. Câu đó cứ ám ảnh trí óc gã.
Gã ngồi đối diện với Bernard Higginbotham trước một bữa ăn thịnh soạn
ngày chủ nhật ở "Higginbotham thương điếm", gã phải cố gắng tự kìm
mình lắm mới khỏi thét lên.
"Đấy là những tác phẩm viết từ lâu rồi! Thế mà bây giờ anh mới mời
tôi ăn, xưa kia anh mặc tôi chết đói, anh cấm cửa tôi, chửi tôi vì tôi không
kiếm việc làm. Mà khi đó thì công việc tôi đã làm xong, làm xong tất cả.
Và bây giờ, khi tôi nói anh ngậm miệng lại, anh chăm chú nhìn vào môi tôi,
kính cẩn chú ý lắng nghe tất cả những gì tôi nói. Tôi nói với anh rằng bọn
bạn của anh là một lũ thối tha, một lũ lừa bịp, thì đáng lẽ nổi giận anh lại
ậm ậm ừ ừ và nhận rằng những điều tôi nói là có nhiều ý nghĩa lắm. Tại sao
lại như vậy? Bởi vì tôi đã nổi tiếng; bởi vì tôi có nhiều tiền, không phải bởi
vì tôi là Martin Eden, một gã tốt bụng và càng không phải đặc biệt vì tôi là
một thằng ngốc. Tôi có thể nói với anh rằng mặt trăng làm bằng phó mát,
anh cũng sẽ đồng ý với cái nhận định đó, hay ít nhất cũng không dám phủ
nhận điều đó, vì tôi có tiền, có hàng núi tiền. Và những cái kiếm ra tiền đó
thực ra đã làm xong từ lâu rồi; tôi nói cho anh biết, tôi làm xong nó vào cái
lúc anh nhổ vào mặt tôi như nhổ vào đống nhơ dưới chân anh ấy!"
Nhưng Martin không thét lên. Ý nghĩ ấy gặm nhấm trong óc gã, nó
giày vò gã không ngớt, trong khi gã vẫn cười và nén được mình. Vì gã ngồi
yên nên Bernard Higginbotham tha hồ nói chuyện. Lão cũng đã thành công
