người collector công xã đi thu thuế; người cashier công xã thu được bao
nhiêu thì nộp vào ngân khố, và những khiếu nại thì được các toà án thường
xử lí. Cách thu thuế như vậy tỏ ra chậm chạp và lúng túng, nó luôn luôn cản
trở công việc chính quyền trước những nhu cầu tiền bạc lớn. Nói chung,
người ta muốn rằng, với mọi công việc gì cần thiết cho chính quyền, thì
chính phủ có các viên chức riêng do nó chọn ra, có thể bị nó thải hồi, hoạt
động với những tiến trình khẩn trương; nhưng sẽ còn dễ dàng hơn đối với
một quyền lực trung tâm khi có nhu cầu thì có những phương tiện hành động
quyết liệt hơn nữa và hiệu nghiệm hơn nữa.
Đó không phải như người ta vẫn nói rằng tại vì ở Hoa Kì không có sự tập
trung hoá, và các nước cộng hoà nơi Tân thế giới rồi sẽ bị tiêu vong. Còn xa
mới có chuyện không tập trung hoá đầy đủ, ta có thể khẳng định rằng các
chính phủ ở Mĩ đã quá tập trung hoá nữa. Dưới đây rồi tôi sẽ chứng minh
điều này. Các hội nghị lập pháp từng ngày một đều nuốt chửng những mảnh
vỡ của chính quyền, tìm cách gom tất cả những mảnh vỡ đó lại trong cơ
quan lập pháp như cách làm của Hội nghị Quốc ước (Convention − ND)
[thời Cách mạng 1789 xưa − ND]. Tập trung hoá như vậy, quyền lực xã hội
chuyển giao không ngừng trong tay các thế lực, vì nô lệ thuộc vào sức mạnh
của nhân dân. Đôi khi xảy ra chuyện nó thiếu khôn ngoan và kém nhìn xa
trông rộng. Mối hiểm nguy nằm ở chỗ đó. Vậy là chính vì sức mạnh của nó
chứ không phải vì sự yếu kém của nó mà nó bị đe doạ một ngày nào đó
quyền lực xã hội sẽ bị tiêu vong.
Việc phi tập trung hoá hành chính tạo ra ở Hoa Kì nhiều tác động các
kiểu.
Chúng ta biết rằng người Mĩ hầu như đã cách li hoàn toàn việc hành chính
khỏi việc chính quyền. Tôi thấy trong chuyện này dường như họ đã vượt quá
những giới hạn của cách suy lí lành mạnh. Vì ngay cả trong những chuyện
thứ yếu, thì trật tự vẫn cứ là điều thuộc lợi ích quốc gia
.
Do chỗ cấp bang không có viên chức hành chính riêng đặt cố định ở
những điểm khác nhau trên lãnh thổ nhỏ đó của bang có thể tạo ra cái xung
lực chung, nên hiếm khi bang tìm cách tạo ra những quy tắc chung về cảnh
