C. Phải.
S. Như vậy là đôi bên đã tạm đồng ý. Bước tiếp theo chúng ta phải xét xem
chuồn khỏi nơi này đối với ta có phải hay không [c] khi người Athens chưa
tuyên bố tha bổng, chính thức cho phép ra đi. Nếu thấy phải, chúng ta sẽ
tìm cách thực hiện; nếu thấy không phải, chúng ta sẽ gạt ý định sang bên.
Còn ý kiến cố tri đưa ra liên hệ tới tiền bạc, tiếng tăm, nuôi dạy con cái,
Crito, rất tiếc phải nói, ý kiến đó thực ra là ý kiến của đa số đám đông, họ
xử tử, họ để sống, họ cứu mạng dễ dàng, nếu có thể, họ hành xử vô cảm,
lãnh đạm với nguyên nhân, không cần suy nghĩ. Ta hình dung bổn phận
thực sự của chúng ta, vì ý kiến dẫn tới chiều hướng như thế, là cân nhắc
điểm này, điểm duy nhất đang nói bây giờ: trả tiền, cảm ơn người cứu mạng
ta, sắp xếp, dẫn đưa chúng ta ra khỏi nơi này, là phải [d] hay sự thật làm vậy
là sai? Nếu xem ra việc làm như thế là không phải, ta buộc lòng phải nghĩ,
chúng ta chẳng cần quan tâm tới chuyện sẽ chết nếu ở lại đây, giữ im lặng,
bất động hay chịu đựng bất kể hình thức nào nữa hơn là làm điều sai trái.
C. Socrates, ta đồng ý điều cố nhân nói, song ta mong muốn cố nhân để ý
chúng ta phải xử sự thế nào.
S. Chúng ta hãy cùng nhau xem xét vấn đề, cố tri quý mến, [e] nếu muốn
phản đối trong khi ta nói, cứ tự tiện, ta sẽ lắng nghe. Ngược lại, nếu không
có gì phản đối, Crito quý hóa, xin ngừng đừng lặp đi lặp lại điều tương tự,
ta phải rời chốn này dẫu người Athens không muốn. Ta thầm nghĩ cần
thuyết phục cố tri đồng ý trước khi ra tay thực hiện điều từng suy ngẫm, và
không ra tay khi cố tri không đồng ý. Bây giờ để ý khởi điểm việc tìm hiểu,
ta hy vọng cố tri bằng lòng cách ta trình bày, [49a] và trả lời điều ta hỏi theo
bất kể cách nào cố tri cho là xác đáng hơn hết.
C. Ta sẽ cố gắng.
S. Chúng ta có khẳng định dù thế nào cũng không bao giờ cố tình làm điều
bất chính, hoặc có thể làm điều bất chính theo cách này, song không theo