Như vậy không tự nhiên chút nào, thưa tiên sinh, Cebes nói.
Trời ơi, không, Socrates tiếp lời. [d] Đó là lý do tại sao người chăm lo, săn
sóc linh hồn không sống chỉ nhằm phục vụ thể xác mà xua đuổi, gạt bỏ mọi
thứ khác. Họ từ chối không đi cùng đường như người đời đi mà không biết
đi đâu. Trái lại, tin tưởng tuyệt đối không làm gì trái với triết học, giải thoát
và thanh tẩy bản thân, họ nhất định quay lại xấn bước đi theo bất kể triết
học dẫn tới đâu.
Sao lại thế, thế nghĩa là thế nào, tiên sinh?
Bản nhân sẽ giải thích quý hữu rõ, ông đáp. Người yêu chuộng hiểu biết
biết khi triết học đón nhận linh hồn, linh hồn là tù nhân tuyệt vọng, bị giam
giữ, gắn chặt tức thì vào thể xác, linh hồn quan sát thực tại, [e] không phải
trực tiếp, không phải tự thân, mà qua chấn song nhà tù như chiếc cũi, linh
hồn chìm đắm, ngụp lặn trong đủ thứ tối tăm, dốt nát. Triết học nhìn thấy
nét tồi tệ, điểm khủng khiếp của cảnh giam cầm, sự thể bắt nguồn từ thèm
muốn và tù nhân là đồng phạm tự mình góp phần tích cực vào việc giam
giữ. Ơ, bản nhân nhắc lại, người yêu chuộng hiểu biết biết triết lý dang tay
đón nhận linh hồn [83a] khi linh hồn ở trạng thái đó, âu yếm khuyến khích,
nhẹ nhàng an ủi, đồng thời tìm cách giải thoát khỏi giam cầm bằng cách
trưng nêu cho linh hồn thấy tìm hiểu qua thị giác cũng như thính giác hay
giác quan khác là hão huyền không bao giờ bắt gặp sự thật. Sau đó triết lý
thuyết phục linh hồn rút khỏi giác quan càng xa càng tốt, cự tuyệt sử dụng
giác quan, chỉ sử dụng khi cần thiết, khuyến khích linh hồn tập trung bản
thân do chính bản thân, chỉ tin tưởng bản thân và thực tại [b] hiện hữu do
chính nó, linh hồn tự thân hiểu biết, không coi bất kể cái gì biến đổi, nhận
thức bằng phương tiện khác là thực, vì sự vật như thế thì cụ thể và hữu
hình, trong khi những gì linh hồn tự thân nhìn thấy thì trừu tượng và vô
hình. Thầm nghĩ không nên chống đối giải thoát đó, bởi thế linh hồn triết
gia chân thực tránh xa lạc thú, thèm muốn, đau khổ, càng xa càng quý; triết
gia nghĩ lạc thú, đau khổ, đam mê quá độ không những gây ra cảnh xấu xa
