quan niệm chung là vậy?
Thưa, tiện phu không nghĩ thế. [84a]
Không, đương nhiên. Linh hồn triết gia sẽ chấp nhận quan điểm như bản
nhân miêu tả. Trước hết linh hồn không mong đợi triết học giải thoát, tiếp
đến không nép mình để vui thú, đau khổ lại giam cầm bản thân, cuối cùng
cứ thế lao đầu vào việc làm bất tận như Penelope miệt mài trong khung cửi,
dệt rồi tháo, tháo rồi dệt liên miên. Không! Linh hồn triết gia bình thản cao
độ, khẳng định miễn nhiễm trước bối cảnh sóng gió như thế; linh hồn cất
bước đi theo, luôn luôn bám sát lý trí quan sát, chiêm ngưỡng cái chân thực,
cái siêu nhiên, cái không là đối tượng của niềm tin. Được cái này nuôi
dưỡng, linh hồn tin tưởng con người phải sống đúng cách chừng nào còn
sống ở đời, [b] sau khi chết sẽ tới cái gần gũi và cái tương tự bản chất, dứt
khoát bứt khỏi hệ lụy trần thế. Được nuôi dưỡng và huấn luyện như thế,
Simmias và Cebes ơi, con người không còn lý do để lo sợ khi rời bỏ thể xác
ra đi, linh hồn sẽ bị gió thổi tan nát, tứ tán, không còn là gì, không còn ở
đâu, hoàn toàn ngừng tồn tại.
Socrates dứt lời, im lặng kéo dài. [c] Tiên sinh tỏ vẻ suy ngẫm điều vừa nói,
đa số ngô bối cũng vậy. Cebes và Simmias trái lại thì thầm với nhau. Đưa
mắt quan sát tiên sinh bất đồ cất tiếng: Sao? Chắc hẳn, quý hữu nghĩ trong
lý luận bản nhân bỏ xót điều gì? Dĩ nhiên vẫn còn nhiều điểm đáng ngờ và
chẳng thiếu điểm phản bác dành cho bất kể ai muốn bàn luận thấu đáo đề
tài. A, nếu bàn luận đề tài khác, hai quý hữu cứ tự tiện, bản nhân không có
ý kiến; trái lại, nếu cảm thấy khó khăn với đề tài ngô bối đang bàn, hai quý
hữu đừng ngần ngại nói rõ quan điểm, đồng thời giải thích đường hướng,
nếu nghĩ muốn nâng cao tầm mức lý luận. Hơn thế, nếu nghĩ sẽ thể hiện tốt
đẹp hơn, hai quý hữu vui lòng mang bản nhân đi theo tham dự cuộc bàn
luận để giải quyết khó khăn. [d]
Vâng, đúng thế, hạ nhân sẽ nói sự thật tiên sinh hay, Simmias đáp. Cả hai
có lúc gặp khó khăn, người này giục người kia đặt câu hỏi vì ngô bối muốn
