Và quý hữu sẽ ngại nói mười hơn tám là hai, hai là nguyên nhân của sự
hơn; quý hữu sẽ nói mười hơn tám bằng số, số đó là nguyên nhân của sự
hơn? Cũng như quý hữu sẽ sợ nói vật dụng hai sải dài hơn vật dụng một sải
dài bằng nửa chiều dài, thay vì nói lớn hơn vì khổ lớn hơn, phải không?
Thưa, đúng thế.
Hơn nữa, quý hữu sẽ tránh không khẳng định, nếu một cộng một, việc cộng
là nguyên nhân của hai, [c] hoặc nếu một chia ra, việc chia là nguyên nhân
của hai. Quý hữu cũng sẽ lớn tiếng phản đối quý hữu không biết làm thế
nào mỗi vật có thể phát sinh, trừ chia sẻ với thực tại đặc biệt vật đó dự
phần. Và trường hợp bản nhân vừa đề cập, quý hữu sẽ nói quý hữu không
biết nguyên nhân nào để trở thành hai trừ dự phần vào thực tại hai, vật sẽ là
hai phải chia sẻ với thực tại này, cũng như vật sẽ thành một phải dự phần
vào thực tại một. Quý hữu sẽ khước từ việc cộng, việc chia và việc ly kỳ
như thế để người thông thái gấp bội giải thích. Nhưng như họ nói, vì sợ
bóng mình, [d] do thiếu kinh nghiệm đối với vấn đề, để bảo đảm an toàn,
quý hữu bám chặt giả thiết và trả lời tùy tiện. Nếu có người phản bác giả
thiết, quý hữu không thèm để ý, quý hữu không buồn trả lời chừng nào xem
xét hậu quả đi theo giả thiết có tương hợp hay mâu thuẫn với nhau không.
Khi phải giải thích giả thiết một cách hợp lý quý hữu sẽ tiến hành theo
đường lối tương tự, nghĩa là, quý hữu sẽ đưa ra giả thiết khác, có vẻ tốt đẹp
hơn giả thiết đầu [e] chừng nào đạt điểm khả dĩ chấp nhận đối với mục đích
mới thôi. Đúng không? Nhưng quý hữu sẽ không xáo trộn hai giả thiết với
nhau như người ưa ý tưởng mâu thuẫn thường làm bằng cách mổ xẻ giả
thiết và kết quả của giả thiết cùng lúc, nếu không có khác biệt, nghĩa là nếu
quý hữu muốn khám phá phần nào sự thật về bất kể cái gì. Người như thế
có lẽ sẽ nhất định không tranh luận một lời và cũng không mảy may quan
tâm một tí về chuyện đó, vì họ thừa khôn ngoan khuấy động, trà trộn mọi
chuyện với nhau và vẫn cảm thấy bằng lòng với chính mình, mặc dù lý luận
của họ là mớ bòng bong. [102a] Trái lại, nếu là triết gia, bản nhân nghĩ, quý
hữu sẽ làm như bản nhân miêu tả.
