không có gì ngăn cản bản nhân miêu tả cho quý hữu hay [e] bản nhân tin
tưởng bản chất trái đất và các vùng trên trái đất thế nào.
Thưa, thế thôi cũng đủ lắm rồi, Simmias đáp.
A, đúng thế, ông nói, điều bản nhân tin thế này. Thứ nhất, nếu là hình cầu
giữa bầu trời, [109a] Trái Đất không cần không khí hay lực nào nâng đỡ
khỏi rơi. Bản chất đồng chất của bầu trời ở mọi phía và tình trạng đối trọng
của Trái Đất đủ giữ trái đất cân bằng. Vật thể ở tình trạng cân bằng nếu đặt
ở giữa trung điểm đồng chất sẽ không có khuynh hướng nhô lên, tụt xuống,
không ngả phía này hơn phía kia mà có lực đẩy ngang bằng và sẽ ở vị trí
bất động. Đây là điều thứ nhất, ông nói, bản nhân tin.
Đúng thế, Simmias đáp.
Thứ hai, ông tiếp lời, về kích thước, ô, Trái Đất lớn lắm, ngô bối sống trong
phần nhỏ [b] rải rác quanh biển nằm giữa sông Phasis và cột Hercule, như
kiến và ếch dưới ao; người khác sống ở nhiều nơi như thế. Khắp nơi quanh
trái đất xuất hiện vô vàn vũng sâu đủ loại, đủ hình thù, đủ khổ dạng, nước,
sương mù, không khí tràn ngập. Trái Đất trong sạch nằm trong bầu trời tinh
khiết, nơi sao trời cư ngụ, đa số người ham giải thích đề tài gọi là ê-the. [c]
Nước, sương mù, không khí là trầm tích của ê-the, tất cả liên tục đổ vào
vũng sâu của Trái Đất. Sống trong vũng sâu không ý thức sự thể ngô bối
tưởng ngô bối sống ở trên mặt trái đất. Sự thể chẳng khác người sống ở
dưới đáy nghĩ đang sống ở trên mặt đại dương. Nhìn mặt trời và thiên thể
khác qua nước [d] người đó nghĩ đại dương là bầu trời; vì chậm chạp và yếu
đuối, người đó chưa bao giờ ngoi lên mặt đại dương, nhô đầu khỏi mặt
nước hoặc ra khỏi đại dương tới vùng đất của ngô bối; người đó cũng chưa
một lần nhìn đại dương trong sạch, ngoạn mục gấp bội vùng đất ngô bối
đang ở và cũng chẳng hề nghe ai kể đã từng mục kích như vậy.
Ngô bối ở trạng huống tương tự. Sống trong vũng sâu ngô bối tin ngô bối
sống trên mặt Trái Đất; không khí ngô bối gọi là bầu trời và nghĩ không khí
