Crito
Theo luật Athens khi tòa tuyên án tử hình án lệnh sẽ thi hành cùng ngày tức
thì. Lần này do sự việc hi hữu án lệnh chưa thể thi hành. Trước ngày diễn
ra phiên xử bị cáo Socrates cũng là ngày thuyền thi hành sứ mạng tôn giáo
lên đường tới Delos, hải đảo thiêng liêng đối với Apollo, làm lễ tưởng niệm
thắng lợi vẻ vang Theseus đã đạt do đánh bại Minotauros giải phóng thành
quốc khỏi gánh nợ hàng năm phải nộp hai lần bảy sinh vật tế thần, bảy
thanh niên, bảy thiếu nữ, dâng cúng ác quỷ đầu bò thân người nhốt trong
mê cung ở Crete. Dân thành Athens hứa với Apollo hàng năm sẽ đến Delos
dâng lễ nếu Theseus trở về an toàn. Đây là lễ hội cổ truyền và vẫn thực
hiện suốt thời gian xảy ra cuộc chiến tranh Peloponnesos như để tạ ơn
Apollo đã chấm dứt trận dịch kinh khủng sát hại hầu như nửa dân số. Trong
thời gian thuyền ra đi thành quốc phải giữ gìn trong sạch, không được ô uế.
Năm nay do bão biển dữ dội, sứ mạng kéo dài, thuyền chưa về, vì thế không
được phép hành hình tội phạm, và cũng vì thế Socrates phải giam thêm một
tháng. Bữa nay nghe tin thuyền đã đến mũi Sunium ở Attica, ngày mai
thuyền sẽ tới bến Pira eus, án lệnh sẽ thi hành, chỉ còn ngày nữa Socrates
sẽ chết. Lợi dụng cơ may vô cùng hãn hữu, Crito, đồng tuế, đồng hương,
bạn cao niên thân thiết hối lộ cai ngục lẻn vào nhà tù thuyết phục Socrates
trốn đi lưu vong, đồng thời báo tin giây phút tang tóc sắp tới (miêu tả trong
Phaedo). Hy vọng kế hoạch đạt kết quả tốt đẹp, mọi sắp xếp vật chất, tinh
thần Crito và thân hữu giàu có đã chuẩn bị chu đáo, nhiều người còn sẵn
sàng đóng góp thêm nữa. Họ lý luận Athens không phải thành quốc duy
nhất Socrates có thể sống sung sướng. Ông sẽ có bạn bè bất kể nơi nào ông
định tới. Nghe thấy thế Socrates bèn hỏi lấy xấu đáp lại xấu để bảo vệ bản
thân có phải phải hay không? Kết tội ông tử hình là phi lý, song trốn tù phá
luật có hữu lý hay không? Nhà nước sẽ ra sao nếu công dân gạt luật sang
bên? Công dân phải tuân theo những gì quốc gia quy định trừ phi công dân
có thể thay đổi quan niệm của quốc gia luật phải thế nào. Plato ghi lại
