từng thế hệ. Con người tự đâm chính mình bằng những thứ ta tự mình
huyễn hoặc, tự mình tấn phong, rồi tự mình làm ngục thất cho chính mình.
Và kết thúc công cuộc hiện sinh làm người bằng huyệt tự mình đào sẵn, tay
trắng như từ khi lạc bước vào thế giới này?
Đó là những tư tưởng gợi lên trong tác phẩm. Nhìn qua nó giống như
câu truyện cười. "Và khi mọi chuyện kết thúc, nhà vua và cận thần phá lên
cười," cuối cùng anh nói. " Tôi luôn nghĩ đến câu này khi nhớ lại ngày
tháng đó". Tôi đoán nó là một phản xạ có điều kiện. Tôi không biết có phải
không, nhưng nỗi buồn dường như luôn chứa đựng vài câu chuyện hài hước
nhỏ lạ lùng".
Bởi câu chuyện là câu chuyện đời của tất cả chúng ta. Chính vì thế mà
tuy không phải là một bài luân lý mới nhưng nó là kinh nghiệm sống của cả
bao nhiêu thế hệ. "Đó là lý do tôi không thể cười nổi khi nghe anh nói
chuyện. Đến bây giờ tôi vẫn không thể cười".
Đó có lẽ cũng là thái độ của chúng ta.
Hoàng Long
° ° °
Tôi sinh năm 1949, bắt đầu vào trường cấp 3 năm 1963 và nhập học
trường cao đẳng năm 1967. Thế rồi cuộc bạo loạn điên rồ năm 1968 xảy ra
vào đúng năm tôi hai mươi tuổi, nếu không thì lẽ ra tôi đã có một năm tốt
lành. Tôi đồ rằng chính thời đại đã khiến tôi trở thành một đứa trẻ điển hình
vào những năm sáu mươi. Đó là giai đoạn dễ bị tổn thương nhất, có vai trò
định hình tính cách và do đó là quan trọng nhất trong cuộc đời tôi. Tôi hít
thở đầy buồng phổi niềm tự do và coi thường tất cả, một cách hoàn toàn tự
nhiên. Tôi đạp tung vài cánh cửa đáng đạp, và thật là khoái trá bất cứ khi
nào một cánh cửa đáng được đạp tự bày ra trước mặt mình, như thể có Jim
