đêm nay chúng ta không nghỉ lâu vì trăng lên sẽ phải dậy đi tiếp. Tôi nhớ
đã từng đánh nhau với bọn Maqua ở quanh đây. Đó cũng là trận chiến đấu
đầu tiên tôi đã làm cho con người phải đổ máu. Chúng tôi đã xây tại đây
một công sự để ngăn không cho lũ khốn kiếp khát máu lột da đầu. Nếu tôi
không nhầm, nơi đó cách đây không xa, ở bên trái chúng ta.”
Rồi chẳng cần chờ ai có ý kiến, người thợ săn hăm hở chui vào một lùm
cây hạt dẻ non, gạt sang hai bên những cành cây sum suê che gần kín mặt
đất, như một người hy vọng sắp tìm thấy một vật gì quen thuộc. Trí nhớ của
bác quả không nhầm. Sau khi đi được vài trăm bước trong đám bụi rậm gai
góc, bác tới một bãi trống thoáng đãng ở giữa nổi lên một gò đất lè tè cỏ
mọc xanh um, bên trên có một chiếc lô cốt đổ nát. Công sự thô sơ hoang
tàn này là trong những công trình được dựng lên để đối phó với một tình
huống nhất thời; nó bị người ta bỏ lại đây một khi nguy biến đã qua, và bây
giờ nó nằm xiêu vẹo giữa cảnh núi rừng cô tịch, không ai ngó ngàng và hầu
như bị lãng quên, cũng như người ta đã quên cả trường hợp đã dụng nó lên.
Suốt dải đất hoang vu bao la nằm giữa những vùng do hai bên chiếm đóng,
thường có những công sự như vậy đánh dấu sự có mặt và những cuộc xung
đột giữa con người; những công sự đổ nát gắn liền với những sự kiện của
lịch sử thuộc địa và rất phù hợp với cảnh vật âm u xung quanh. Mái bằng
vỏ cây đã sụp từ lâu và hòa lẫn vào đất bụi, nhưng những cây thông kếch
xù, được ghép vội vã vào nhau, vẫn giữ nguyên vị trí cũ; tuy nhiên một góc
đã bị lún, và cả khối hình thô sơ còn lại chỉ lăm le muốn đổ. Trong lúc
Heyward và các bạn anh còn do dự không dám lại gần một công trình kiến
trúc ọp ẹp như vậy thì Mắt Chim Ưng và hai người Anh điêng đã đi thẳng
vào trong, không những không chút sợ hãi mà còn có vẻ thích thú lắm. Mắt
Chim Ưng chăm chú quan sát cả trong lẫn ngoài, và những kỷ niệm xưa lần
lần hiện lên trong ký ức. Trong khi đó, với niềm kiêu hãnh của kẻ chiến
thắng, Chingachgook kể lại vắn tắt bằng tiếng Delaware cho con trai mình
cuộc giao tranh mà chính bác đã dự thuở trẻ tại địa điểm hẻo lánh này.
Giọng nói buồn buồn xen lẫn vẻ đắc thắng trở nên êm dịu thánh thót.