anh em có nhược điểm này, và xin rút ra khỏi một lĩnh vực bất khả xâm
phạm để trở về trong phạm vi nghề mọn của mình.
Ngày thứ ba từ khi pháo đài thất thủ sắp trôi qua, nhưng nội dung câu
chuyện vẫn còn giữ chân độc giả bên bờ “hồ thiêng liêng”. Lần cuối cùng
chúng ta có mặt tại đó là lúc đang diễn ra cuộc tàn sát náo động xung quanh
các công sự. Giờ đây, quang cảnh thật thê lương tang tóc. Những kẻ chiến
thắng, máu hoen trên người, đã đi rồi; doanh trại của họ mới vừa đây còn
vang tiếng hò reo phấn khởi của đoàn quân thắng trận, chỉ còn lại khu lều
yên ắng vắng tanh. Pháo đài William Heruy là một đống hoang tàn âm ỉ với
những chiếc xà gỗ cháy thành than, những mảnh đại bác và những mảng
tường ngổn ngang trên khắp các ụ đất.
Tiết trời cũng thay đổi một cách đáng sợ. Nắng ấm của mặt trời không
xuyên qua nổi màn hơi nước dày đặc; hàng trăm thây người bị ánh nắng
gay gắt tháng Tám thiêu đen, giờ đây teo cứng trước những cơn gió của
một mùa đông đến sớm. Những đám sương mù trắng xóa mới vừa qua còn
lượn lờ trên những rặng núi bay về phương Bắc, nay bị gió giật trở lại, hình
thành một đám mây xám xịt vô tận. Không còn đâu cảnh hồ Horican sáng
loáng và nhộn nhịp bóng người, nước hồ xanh giận dữ xô vào bờ, như
muốn trút rác rưởi lên mặt đất hôi tanh. Riêng con suối trong vắt còn vương
chút vẻ đẹp, nhưng nó chỉ phản chiếu một bầu trời ảm đạm. Khí trời mát
mẻ nhẹ nhàng làm tôn cảnh đẹp và dịu vẻ hoang vu, cũng không còn nữa;
gió Bắc phũ phàng tràn qua mặt hồ đìu hiu, cuốn theo bao cảnh ngoạn mục
mà trí tưởng tượng của con người không hình dung ra được.
Cánh đông xanh tươi trở nên xác xơ như bị lửa thiêu trụi. Nhưng lác đác
giữa cảnh hoang tàn chồi lên một búi cây cỏ xanh tốt, sản phẩm mới của
một mảnh đất đã được tưới bón bằng máu người. Phong cảnh đó đẹp mắt
biết bao trong những ngày sáng sủa đẹp trời; nhưng giờ đây, nó tựa như
một bức tranh vẽ cuộc sống trong đó mọi vật được thể hiện dưới những
màu sắc trơ trụi nhất nhưng cũng chân thật nhất.
Thật khó mà phân biệt được những búi cỏ lẻ loi và xơ xác đang vươn lên
dưới những cơn gió táp, và những nọn núi đá trơ trụi sừng sững như đập
