ngờ chưa rõ. Tuy lúc đầu có ngạc nhiên về sự huyên náo này, Duncan đã
hiểu ngay được nguyên nhân qua cảnh tượng sau đây:
Trên trời hãy còn vương lại đủ ánh sáng nên giữa những chòm cây còn
có thể trông rõ những mảng trời sáng ở chỗ các con đường mòn từ làng
xuyên vào rừng sâu. Trên một con đường, một hàng chiến binh từ trong
rừng hiện ra và từ từ tiến về phía làng xóm. Một người đi đầu vác một con
sào ngắn, về sau mới thấy rõ ở trên có treo nhiều chỏm tóc người. Những
tiếng kêu rùng rợn mà Duncan vừa nghe là cái mà người da trắng gọi một
cách không chính xác là “tiếng hú của thần chết”. Mỗi tiếng kêu là một lần
báo cho bộ lạc biết số phận của một kẻ thù. Thế là nhờ am hiểu phong tục
của thổ dân mà Duncan đã tự giải thích được; và vì biết rằng câu chuyện bị
đứt quãng là do đám người chiến thắng đột ngột trở về làng, anh cảm thấy
bớt lo lắng và mừng thầm trong bụng rằng ngẫu nhiên việc này đã khiến
cho anh không còn là đối tượng quan sát của mọi người nữa.
Khi còn cách làng chừng vài trăm bước, đoàn chiến binh dừng lại. Tiếng
rú rền rĩ và rùng rợn của họ, vừa tượng trưng cho tiếng rên rỉ của người
chết vừa là khúc hát khải hoàn của người chiến thắng, bây giờ đã im bặt.
Một người trong bọn họ cất cao tiếng réo gọi những người chết, tiếng gọi
không rùng rợn nhưng vẫn không thể hiểu được, như những tiếng rú khủng
khiếp của họ lúc trước. Thật khó mô tả cho đúng sự khoái lạc man rợ của
những người thổ dân khi họ nhận được tin chiến thắng bằng cách ấy. Trong
chốc lát, cảnh tượng trong làng hết sức náo nhiệt và lộn xộn. Các chiến
binh rút dao, vừa vung lên vừa xếp thành hai hàng, dọc theo lối đi từ đám
chiến binh đến làng. Phụ nữ vác gậy, cầm rìu hoặc bất cứ thứ vũ khí nào
khác mà họ vớ được và hăng hái xông ra tham dự cuộc vui tàn ác sắp bắt
đầu. Cả trẻ con cũng không chịu bỏ qua; không cầm nổi vũ khí lớn, chúng
giật chiếc rìu trận ở thắt lưng của cha chúng, rồi cũng lẻn vào hàng ngũ và
bắt chước mọi cử chỉ của bố mẹ.
Cành cây chất hàng đống lớn; rải rác trên khoảng trong; một mụ già trịnh
trọng đi châm lửa hết đống này đến đống khác để thắp sáng cho cuộc vui.
Khi lửa đã bén, ánh sáng át hẳn ánh hoàng hôn, làm cho sự vật xung quanh
