chữ rất bí ẩn đó. Nó thông báo rằng cuộc đời cha đã sống không phải là tử
tế, như người ta tưởng.
Trong Một cuộc chạm trán, Joyce kể cuộc gặp ngẫu nhiên của đám học
trò lang thang với người đàn ông trông giống một học giả, nhà giáo dục,
nhưng hắn thốt ra những lời dạy đời giả dối, khoe khoang, và bài độc thoại
đầy ám ảnh tình dục. Chính hắn đã tự tố cáo bí ẩn tâm hồn bẩn thỉu của
mình bằng tiếng nói của hắn. Và James Joyce đã khôn khéo chộp được
"Phút giây hiển lộ" sự giả trá, vờ vĩnh ẩn sâu trong tâm hồn hắn để nói với
loài người về vấn đề giáo dục, về nhân cách tồi tệ của những kẻ mang danh
học thức mà tâm hồn chẳng đẹp đẽ gì, trí tuệ rỗng tuếch, lại chuyên đi dạy
người khác, nhất là bọn trẻ, làm cho chính chúng cũng nhận ra bộ mặt giả
tạo và co cẳng chạy trốn "bọn hắn" như bị ma đuổi.
Hai chàng ga lăng cũng xuất hiện trong văn cảnh đầy bí ẩn. Bọn hắn la
cà trong quán rượu, tán gái trên góc phố bằng tài ngoai giao và hùng biện,
vũ khí là một kho truyện cười, thơ nhại, câu đố, những đối thoại láu lỉnh,
những độc thoại mua vui, khoác lác, với những cử chỉ ra vẻ cao sang, sành
điệu trong quán rượu, bàn ăn...cuối cùng là hành động móc túi bất kỳ ai, kể
cả những cô hầu, gái điếm. Bộ mặt thật - "tâm hồn bí ẩn" - của chúng lộ ra
bằng tiếng lóng bọn hắn vẫn thường dùng "Có xoay được không?"
Chuyện tình trong "Nhà trọ" giữa chàng khách trọ với con gái bà chủ
được Joyce kể bằng giọng điệu nhạt nhẽo, chỉ là phút ham mê xác thịt bản
năng, nhưng cách giải quyết lại gây khiếp sợ. Đôi tình nhân bị đưa ra thành
món hàng đền bù thiệt hại. Cuộc tranh đấu bản năng diễn ra. Hắn không
muốn cưới cô. Đó chỉ là những cơn điên của hắn. Cô sống trong bản năng
sợ hãi, khoái lạc, hy vọng và thất vọng...Không tình yêu, không lối thoát.
Truyện ngắn Eveline là những hồi tưởng, độc thoại nội tâm và sự khủng
hoảng tuyệt vọng của chính cô trong khoảnh khắc. Evelyne ngồi bên cửa sổ
ngắm buổi tối lan dần trên phố. Cô sắp bỏ nhà mình, rời xa Dublin lên tàu
ra biển với Frank. Chàng sẽ mang lại cho cô cuộc sống không phải chịu bất
