Suyễn nhi ngôn, nhuyễn nhi động, nhất khả dĩ vi pháp tắc. Tiểu nhân chi
học dã, nhập hồ nhĩ, xuất hồ khẩu: khẩu nhĩ chi gian, tắc tứ thốn hỹ, hạt túc
dĩ mĩ thất xích chi khu tai?
君子之學也，入乎耳，著乎心，布乎四
體，形乎動靜。端而言，蝡而動，一可以為法則。小人之學也，入乎
耳，出乎口；口耳之間，則四寸耳，曷足以美七尺之軀哉?” Sự học
của người quân tử, vào ở tai, rõ ra ở tâm, hiện ra ở tay chân, thở ra mà nói,
cụ cựa mà động, đều là có thể lấy làm phép tắc; sự học của kẻ tiểu nhân,
vào ở tai ra ở miệng; khoảng từ tai đến miệng có bốn tấc, sao đủ làm cho
đẹp cái thân bảy thước được?” (Khuyến học, I). Thật kẻ học giả là học để
sửa mình cho ngay lành, chứ không phải là học để khoe với người và để
làm những điều giả dối, phi nhân, phi nghĩa. “Cổ chi học giả vị kỷ, kim chi
học giả vị nhân. Quân tử chi học giả, dĩ mĩ kỳ thân; tiểu nhân chi học dã, dĩ
vi cầm độc
古之學者為己，今之學者為人。君子之學也，以美其身；
小人之學也，以為禽犢: Kẻ học giả đời xưa là vị mình, kẻ học giả đời nay
là vị người. Sự học của quân tử là để làm cho đẹp cái thân mình; sự học của
tiểu nhân là để làm giống chim muông” (Khuyến học, I).
Học thì phải biết, biết thì phải làm, chứ không phải là học cho biết để lấy
cái biết của mình mà lừa dối thiên hạ, rồi chính mình lại không làm những
điều mình biết. Tuân Tử cho sự biết với sự làm là một, nghĩa là biết mà làm
được mới thực là biết. Nếu biết mà không làm được thì sự biết ấy không
phải là thật biết. Ông nói: “Bất văn bất nhược văn chi, văn chi bất nhược
kiến chi, kiến chi bất nhược tri chi, tri chi bất nhược hành chi. Học chí ư
hành chi nhi chỉ hỹ. Hành chi minh dã, minh chi vi thánh nhân. Thánh nhân
giả dã bản nhân nghĩa, đương thị phi, tề ngôn hạnh, bất thất hào ly. Vô tha
đạo yên, dĩ hồ hành chi hỹ
不聞不若聞之，聞之不若見之，見之不若知
之，知之不若行之，學至於行之而止矣。行之明也，明之為聖人。聖
人者也，本仁義，當是非，齊言行，不失毫釐。無它道焉，已乎行之
矣: Chẳng nghe chẳng bằng nghe, nghe chẳng bằng trông thấy, trông thấy
chẳng bằng biết rõ, biết rõ chẳng bằng làm được. Học đến làm được mới
thôi. Làm được là sáng suốt mọi việc, sáng suốt mọi việc thì làm thánh
nhân. Thánh nhân là người lấy nhân nghĩa làm gốc, định rõ phải, trái, lời
