quân là cái then chốt để cai quản cái phận trên dưới” (Phú quốc, X). Vậy đã
có nhân quần là phải có nhân quân, để giữ cái trật tự cho xã hội.
Quân đạo. Tuân Tử định rõ cái nghĩa quân đạo
君道, khiến cho bậc nhân
quân biết chức vụ của mình. Ông nói: “Đạo giả hà dã? Viết: Quân đạo dã.
Quân giả hà dã? Viết: Năng quần dã. Năng quần dã giả hà dã? Viết: Thiện
sinh dưỡng nhân giả dã, thiện ban trị nhân giả dã, thiện hiển thiết nhân giả
dã, thiện phiên sức nhân giả dã, Thiện sinh dưỡng nhân giả, nhân thân chi;
thiện ban trị nhân giả, nhân yên chí; thiện hiển thiết nhân giả, nhân lạc chi:
thiện phiên sức nhân giả, nhân vinh chi. Tứ thống giả cụ, nhi thiên hạ quy
chi, phù thị chi vị năng quần
道者何也？曰：君道也。君者何也？曰：
能羣也。能羣也者何也？曰：善生養人者也，善班治人者也，善顯設
人者也，善藩飾人者也。善生養人者人親之，善班治人者人安之，善
顯設人者人樂之，善藩飾人者人榮之。四統者俱而天下歸之，夫是之
謂能羣: Đạo là sao? Rằng: Quân đạo vậy. Quân giả là sao? Rằng có thể
quần tụ người ta vậy. Có thể quần tụ người ta thế nào? Rằng: Khéo giữ cho
người ta sống và khéo nuôi người ta, khéo định ra trật tự và cai trị người ta,
khéo làm cho rõ rệt và thiết lập ra mọi việc cho người ta, khéo che đậy và
sửa sang cho người ta. Ai khéo giữ cho người ta sống và khéo nuôi người ta
thì người ta thân yêu; ai khéo định ra trật tự và cai trị người ta thì người ta
yên; ai khéo làm cho rõ rệt và thiết lập ra mọi việc cho người ta thì người ta
vui; ai khéo che đậy và sửa sang cho người ta thì người ta sướng. Bốn điều
ấy mà đủ cả là thiên hạ theo về mình, thế gọi là có thể quần tụ người ta”
(Quân đạo, XII). Theo tông chỉ ấy thì bậc nhân quân phải biết rõ cái nghĩa
hợp quần. Hễ cái nghĩa ấy chính đáng thì thiên hạ được yên vui mà sinh
hoạt. Bởi thế mới nói: “Quân giả thiện quần dã. Quần đạo đáng, tắc vạn
vật giai đắc kỳ nghi, lục súc giai đắc kỳ trưởng, quần sinh giai đắc kỳ mệnh
君者善羣也。羣道當，則萬物皆得其宜，六畜皆得其長，羣生皆得其
命: Quân là người khéo khiến người ta hợp quần. Cái đạo hợp quần mà
chính đáng thì vạn vật đáng thế nào đều được như thế, lục súc đều được
sinh trưởng, quần sinh đều được vên tính mệnh” (Vương chế, XI).
Đấng nhân quán là người làm khuôn làm phép cho thiên hạ, cho nên nói:
“Quân giả nghi dã, nghi chính nhi ánh chính; quân giả bàn dã, bàn viên nhi
