cận đại có nhiều người đọc; về Lão giáo thì có Lão Tử diễn
老子衍, Trang
tử giải
莊 子 解 đều là sách rất tinh về đường triết học. Ông lại còn làm
những sách nói về Phật giáo, v.v.
Vương Thuyền Sơn thấy cái tệ của sự học cuối đời nhà Minh, cho nên
muốn đem trở lại Tống học, và hết sức công kích cái học của phái Diêu
Giang. Ông nói rằng: “Khinh nhờn lời nói của thánh nhân là cái đại ác của
bọn tiểu nhân... Cái học của phái Diêu Giang góp nhặt những điều gần
giống như lời nói của thánh nhân, trích ra một câu, một chữ, để làm yếu
diệu, lẩn vào Thiền tông lại càng là vô kị đạn lắm nữa”.
Ông không theo cái tập khí và không giữ cái học thuyết của một thầy dạy,
và thường nói rằng: “Cái vật lý của thiên hạ vô cùng, cái đã tinh mà lại còn
có cái tinh nữa, tùy thời để biến, mà đều không mất cái chính. Song tin ở
mình mà cố chấp, thì sao cho đáng được, huống chi cái mà mình tin ở mình
lại hoặc là do cái tập khí, hoặc là do sự giữ lời nói của thầy, rồi tiềm tứ
thành ra tâm của mình thì sao?” Ông lại nói ở sách Trương tử Chính mông
chú rằng: “Thiên lý tức ở trong nhân dục; không có nhân dục, thì thiên lý ở
đâu mà phát hiện ra”.
Về sau bọn Đái Chấn và Đàm Tự Đồng đều chịu cái ảnh hưởng cái học của
ông vậy.
Lục Lũng Kỳ. Lục Lũng Kỳ
陸隴其tự là Giá Thư 稼書 (1630 - 1693),
người đất Bình Hồ, tỉnh Chiết Giang, đỗ tiến sĩ đời Khang Hi, làm quan đến
chức ngự sử thì về hưu. Hiện nay có sách Tam ngư đường toàn tập
三魚堂
全集 truyền ở đời.
Cái học của ông lấy sự kính để lập bản, lấy cùng lý để trí tri, tức là theo
đúng cái học của Chu tử. Ông cho là ngoài cái học của Chu tử ra không có
cái học nào nên học nữa, cho nên ông thường nói rằng: “Từ vua Nghiêu,
vua Thuấn về sau, quần thánh bối xuất, mà tập cái đại thành của quần thánh
là Khổng Tử; từ đời Tần đời Hán đến nay, chư nho bối xuất, mà người tập
cái đại thành của chư nho là Chu tử: Ông nói ở bài Đạo thống rằng: “Không
có Chu, Trình, Trương, Thiệu, thì cái học của Thù Tứ không sáng; không có
Chu tử, thì cái học của Chu, Trình, Trương, Thiệu không sáng. Người ở đời
Hán nên tôn Khổng Tử, người ở đời nay nên tôn Chư tử. Có Chu tử thì Chu,
