III
CÀNH LÁ RƯỜM RÀ
Cái vườn bỏ hoang hơn nửa thế kỷ như vậy đã trở nên kỳ lạ đẹp mê hồn.
Bốn mươi năm trước đây, người qua đường dừng lại ngắm vườn mà không
ngờ đến những bí mật ẩn giấu dưới lớp lá xanh tươi kia. Nhiều anh mơ mộng
thời ấy đã bao lần để cho đôi mắt và tâm trí mình tọc mạch len vào giữa các
chấn song cái cửa có khóa, vặn vẹo lung lay vít chặt vào hai trụ vôi bám đầy
rêu xanh, phía trên có cái viên trang tí hoa văn kỳ dị, khó hiểu.
Trong vườn, có chiếc ghế dài ở một góc, một vài pho tượng mốc meo,
mấy tấm mắt võng đóng vào tường để cho cây leo, nhưng đã long đinh và
đang mục nát. Ngoài ra không còn đường lối, không còn thảm cỏ. Ở đâu
cũng chỉ cỏ gà. Tay người đã vắng thì tay tạo lại về. Cỏ dại mọc đầy, điều rất
đáng khâm phục đối với một mảnh đất tí tẹo. Đây là nơi hội hè huy hoàng
của hoa đinh hương. Không có gì ở mảnh vườn này làm trở ngại sức vươn
lên thiêng liêng của cây cỏ. Ở đây là thế giới của sự sinh trưởng tôn nghiêm.
Cây to cúi xuống gai dại, gai dại trườn lên cây to, cỏ mọn leo lên, cành cả
nghiêng xuống. Cái vốn bò dưới mặt đất cất cao đầu tìm cái nảy nở trên
không, cái phất phơ trước gió tìm xuống với những gì vương vất trong rêu.
Thân cây, chạc bé, lá, dây, chùm, tay, nhánh, gai quấn quít với nhau, hòa
hợp nhau khăng khít để thực hiện và ngợi ca tình bác ái thần bí, tượng trưng
cho chủ nghĩa bác ái ở loài người. Vườn này không còn là vườn nữa, mà là
một lùm cây khổng lồ, nghĩa là một cái gì rậm rạp như một khu rừng, đông
đúc như một thành phố, run rẩy như một tổ chim, mập mờ như một thánh
đường, ngát hương như một bó hoa, cô quạnh như một nấm mộ, sống động
như một phiên chợ.
Vào Tháng Hoa, cái bụi to lớn sống tự do giữa bốn bức tường sau hàng
chấn song ấy bước vào trạng thái động tình chung của vạn vật. Nó rùng mình
trước vầng thái dương đang mọc, chẳng khác gì con vật hít thở những vận
khí yêu đương trong không gian và cảm thấy nhựa xuân dâng lên sôi trào
trong mạc máu. Nó vung mớ tóc xanh tươi tốt trước gió, nó gieo trên đất ẩm,
trên tượng sờn, trên bậc thềm nứt nẻ, cả trên nền đường vắng, những hoa
