những phút trầm tư có thể nói là trượt thẳng; khi đã ở tận đáy thì phải có thời
gian mới trở lại mặt đất được. Jean Valjean đang ở vào những phút trầm tư
như thế. Ông nghĩ đến Cosette, đến cái hạnh phúc ông có thể hưởng được
nếu không có gì xen vào giữa ông và nàng. Ông nghĩ đến cái ánh sáng từ
nàng tỏa trùm lên đời ông, ánh sáng ấy là hơi thở của tâm hồn ông. Và ông
thấy trong lòng gần như vui sướng. Cosette đứng bên cạnh, đưa mắt nhìn các
đám mây đang dần dần ửng hồng.
Bỗng Cosette kêu lên:
— Này cha, hình như có người đến từ đàng kia kìa.
Jean Valjean ngước mắt lên nhìn. Cosette nói đúng. Phố Sèvres kéo dài
cho đến cửa ô Maine cũ và cắt vuông góc một đại lộ nội thành. Từ chỗ hai
con đường gặp nhau đó phát ra một thứ tiếng ồn ào khó đoán được vào giờ
này và lờ mờ như có đám đông dồn lại. Một cái gì không có hình thù đang từ
đại lộ kéo vào phố Sèvres. Vật đó lớn dần, có vẻ như di chuyển có trật tự,
nhưng vẫn có cái gì lởm chởm và run rẩy. Hình như là một chiếc xe, nhưng
không thấy rõ xe chở gì. Có ngựa, có bánh xe, có tiếng kêu, có tiếng roi vun
vút. Dần dần một vài nét trên vật kia được cố định, mặc dù đang còn chìm
trong bóng tối. Quả nhiên là một chiếc xe từ đường cái lớn vừa quay mũi về
phía đường phố và đang đi về ngõ cửa ô, gần chỗ Jean Valjean ngồi. Một
chiếc thứ hai hình thù tương tự đi liền theo sau, rồi một chiếc thứ ba, một
chiếc thứ tư, bảy chiếc xe kéo ra liên tiếp, đuôi xe trước sát vào đầu ngựa xe
sau. Trên xe có bóng người cử động. Nhiều tia lửa lấp lánh trong bóng bình
minh tựa hồ như có gươm tuốt trần, có tiếng loảng xoảng của xích xiềng
khua động. Cả đoàn tiến lên, tiếng người rõ dần, nhìn rõ ra là cảnh tượng
đáng ghê sợ như vừa thoát ra từ hang hố cõi chiêm bao. Vật ấy đến gần thì
hình thù hiện mập mờ sau hàng cây, nhợt nhạt như bóng ma. Cái khối ấy
trắng dần ra. Ánh sáng mặt trời đang lên dần soi nhờ nhờ cái đám lúc nhúc
nửa như chết nửa như sống đó, khiến cho những cái đầu trên các bóng mờ
hiện thành những mặt người chết. Cảnh tượng nhìn thấy như thế này:
Bảy chiếc xe nối nhau trên đường phố. Sáu chiếc đi đầu có một cấu tạo kỳ
dị. Nó giống cái xe ba gác của thợ đóng thùng; có vẻ là những cái thang dài
đặt trên hai bánh, đầu trước dùng làm càng xe. Mỗi xe ba gác, nói đúng hơn,
mỗi cái thang như thế có bốn con ngựa thắng thành hàng một, con trước nối
