Jean Valjean toan nhúng tay xuống nước thì chợt thấy trong người gai gai
khó chịu, giống lúc ta cảm thấy như có ai đứng đằng sau mà ta chưa trông
thấy. Chúng tôi đã nói đến cảm giác ấy mà ai cũng đã từng có. Ông quay lại.
Cũng giống như lúc nãy, quả nhiên có một người lù lù đứng đằng sau. Một
người vóc dáng cao, mặc một cái áo dài, hai tay khoanh trước ngực, tay phải
nắm một cái gậy ngắn, quả chùy thò ra ngoài. Hắn đứng cách mấy bước,
ngay sau Jean Valjean, ông đang ngồi xổm một bên Marius.
Trong bóng tối, trông hắn như một ma hiện. Một người thực thà hẳn phát
khiếp, vì lúc ấy nhá nhem tối; một người chín chắn hẳn phải sợ vì cái quả
chùy. Jean Valjean nhận ra Javert.
Chắc bạn đọc đã đoán rằng người đuổi theo Thénardier chính là Javert.
Sau khi không chút hy vọng mà lại thoát được khu chiến đấu, Javert về Sở
Cảnh Sát yết kiến qua viên Cảnh Sát Trưởng và báo cáo nhiệm vụ. Ta còn
nhớ, trong tờ giấy bắt được trong người Javert, có ghi cần phải kiểm soát khu
hữu ngạn, phía Champs Élysées, khu này ít lâu nay Sở Cảnh Sát đã chú ý.
Đến nơi, Javert trông thấy Thénardier và đuổi theo nó. Câu chuyện ra sao ta
đã biết. Ta cũng biết rằng Thénardier ân cần mở cửa hầm cho Jean Valjean là
nó dùng thủ đoạn khôn khéo. Nó cảm thấy Javert vẫn đứng đấy; người ta khi
có ai rình thì đánh hơi thấy ngay. Phải vứt một mẩu xương cho con chó săn.
Một thằng giết người, còn gì bở bằng? Một kẻ thay thế bỏ qua làm sao được?
Thénardier thả Jean Valjean ra thế mạng cho nó; nó đã quẳng một miếng mồi
cho cảnh sát. Thế là viên cảnh sát không theo dấu nó để vớ một món to hơn.
Như vậy là nó thưởng cho Javert đã tốn công chờ, tên mật thám hẳn thú vị
lắm, còn nó, nó lại vớ được ba mươi francs và thế nào cũng thoát thân, nhờ
cái mưu đánh tráo ấy.
Jean Valjean hết gặp bước hiểm nghèo này thì đến bước hiểm nghèo
khác. Hai cuộc gặp gỡ liên tiếp như thế này. Rơi từ tay Thénardier sang
Javert. Cuộc đời sao mà bất nhẫn quá thế? Javert không nhận ra Jean Valjean
bởi vì ông đổi khác hẳn, như ta đã nói ở trên. Hắn vẫn khoanh tay, ngầm
nắm chắc cây gậy chùy. Lời hắn nói vắn tắt và bình tĩnh:
— Anh là ai?
— Tôi đây.
— Tôi là ai?
