nghìn francs. Mà chỉ mình hắn biết có số tiền ấy thôi. Hắn có thể chiếm đoạt
cả; nhưng hắn đã trao lại tất cả.
Thêm vào đó, hắn tự mình nói hết tất cả lai lịch của mình mà chẳng có gì
bắt buộc hắn. Hắn có nói thì người ta mới biết hắn là ai. Thú nhận như vậy
không phải chịu phần nhục nhã, mà là chịu cả phần nguy hiểm. Đối với một
kẻ tội phạm, một cái lốt đội không phải chỉ là một cái lốt mà còn là một nơi
trú ẩn. Hắn đã từ bỏ nơi trú ẩn ấy. Mang một cái tên giả là một thứ bảo đảm
an toàn. Hắn đã vứt bỏ cái tên giả ấy. Tuy là tù khổ sai, hắn vẫn có thể ẩn
núp mãi mãi trong một gia đình lương thiện. Hắn đã cưỡng lại sự quyến rũ
ấy, mà cưỡng lại vì lý do gì? Chỉ vì sợ lương tâm giày vò mà thôi. Hắn đã
giải thích với giọng thuyết phục của lòng chân thành. Tóm lại, dù tên Jean
Valjean trước kia như thế nào đi nữa, nay cũng là một lương tâm đang trỗi
dậy, cũng là một nhân phẩm bắt đầu được chiêu tuyết
Có lẽ đã từ lâu rồi băn khoăn đã giày vò tâm trí con người ấy. Những tâm
hồn tầm thường không thể có được những băn khoăn đau xót vì công lý và
thiên tâm ấy. Một lương tâm trỗi dậy là một tâm hồn cao cả.
Jean Valjean thành thật. Sự thành thật ấy rõ rệt, cụ thể, không ai chối cãi
được, nỗi đau xót của ông ta chứng minh cho sự hiển nhiên, tất cả cái đó
khiến cho mọi sự điều tra trở nên vô ích, và mỗi lời nói của con người ấy là
một lời đáng tin. Marius thấy có sự đảo lộn kì lạ của các vị trí. Con người
ông Fauchelevent toát ra cái gì? Ngờ vực. Con người Jean Valjean gợi nên
cái gì? Tin tưởng.
Marius suy nghĩ và làm bản kết toán bí mật về Jean Valjean, chàng tính
phần có và phần nợ, và cố đi đến một sự cân bằng. Nhưng tất cả cái đó hỗn
loạn như một cơn giông tố. Marius cố xây dựng một ý niệm rõ rệt về con
người ấy và hình như cố theo đuổi Jean Valjean trong tư tưởng của y, nhưng
hình ảnh Jean Valjean biến rồi lại hiện ra trong một làn sương mù khắc
nghiệt.
Số tiền giữ hộ trao lại thật thà, lời thú ngay thật đều là những điều tốt,
như một khoảng trời quang trong đám mây mù, nhưng rồi đám mây lại đen
nghịt. Tuy rằng những ký ức của Marius còn lờ mờ, nhưng chàng cũng vẫn
thấy một khoảng bóng tối.
Câu chuyện xảy ra trong cái ổ Jondrette là thế nào? Tại sao khi cảnh sát
