có độc một nhà. Một cái nhà to, vuông, ba tầng, xây bằng gạch nung ngoài
nắng, mỗi cạnh vuông dài trên hai trăm bước, mỗi tầng lui vào sáu bảy bước
đối với tầng dưới để chừa ra một thứ sân gác bao quanh nhà. Giữa nhà có
một cái sân trong để lương thực và đạn dược; không có cái cửa sổ nào, chỉ
những lỗ châu mai, không có cái cửa ra vào nào, chỉ ra vào bằng thang,
thang lên tầng thứ nhất, thang lên tầng thứ hai, thang lên tầng thứ ba, thang
để xuống sân trong: buồng nào cũng không có cửa, chỉ có cái nắp đậy, không
có cầu thang chỉ có thang; buổi tối đậy nắp buồng, rút thang lên, chĩa súng ra
lỗ châu mai, không có lối nào vào được, một cái nhà ở ban ngày, một cái
pháo đài ban đêm, tám trăm con người, đấy cái làng như thế đấy. Sao phải
phòng ngừa như vậy? Vì xứ ấy nguy hiểm, đầy giống ăn thịt người. Thế mà
có người đến xứ ấy, vì là một xứ kỳ diệu: Ở đấy có vàng.
Marius lúc nãy mới thất vọng, bây giờ đâm sốt ruột; chàng ngắt lời người
lạ:
— Ông muốn đưa đến chuyện gì?
— Đến thế này ạ, thưa ngài Nam Tước. Tôi nguyên là một nhà ngoại giao
hoạt động đã nhiều, nay mệt mỏi. Cái nền văn minh cổ kính này tôi đã chán
lắm, tôi muốn thử chơi với cái bọn dã man kia.
— Thế rồi sao nữa?
— Thưa ngài Nam Tước, ích kỷ là quy luật của thế giới, mụ nông dân vô
sản làm công nhật khi thấy một cái xe chở khách đi qua thì quay lại nhìn, mụ
nông dân chủ đất, làm lụng ở ngay ruộng của mụ thì không ngoảnh lại. Con
chó nhà nghèo thì sủa anh giàu, con chó nhà giàu thì sủa thằng nghèo. Ai
cũng chỉ biết mình. Lợi lộc là mục đích của mọi người. Vàng là nam châm.
— Sao nữa? Kết luận đi chứ.
— Tôi muốn đến lập nghiệp ở Joya. Gia đình tôi có ba người, tôi, nhà tôi
và con bé cháu; đứa con gái tôi đẹp lắm. Hành trình thì xa, lộ phí nhiều. Tôi
cần một ít tiền.
Marius hỏi:
— Thế thì can gì đến tôi?
Người lạ nhô cái cổ ra ngoài chiếc cravate như con kên kên thường làm
và đáp lại, tươi cười hơn:
— Thế thưa ngài Nam Tước, ngài không đọc cái thư của tôi ư?
