nó nữa. Này ông Pontmercy, ông tưởng tượng xem, lúc ông vào thì tôi đang
nghĩ thầm: Thế là hết! Đây là cái áo dài xinh xinh của con, mình là một
người khốn nạn, mình không được gặp lại Cosette nữa, tôi nói như thế ngay
đúng lúc ông và Cosette đang đi đến cầu thang. Thế thì mình có ngu không?
Quả là ngu thật. Mình làm như không có Chúa, Chúa nhân từ. Chúa nhân từ
bảo rằng: Mày tưởng là người ta bỏ mày à! Ngốc quá, không, không thể như
thế được đâu. Này, có một ông già hiền lành đáng thương, ông ấy cần có
thiên thần đến, ôi chao, và tôi lại được thấy Cosette, tôi lại được gặp cô bé
Cosette của tôi. Trước đây tôi đau khổ biết bao nhiêu!
Một lúc lâu, Jean Valjean không nói được, sau ông lại nói tiếp:
— Lâu lâu, tôi cần gặp Cosette một ít, không thì không thể chịu được.
Một trái tim cũng cần có chút gì cho nó nhấm gặm. Nhưng tôi cảm thấy tôi
là con người thừa. Tôi tự bảo: Người ta không cần có mày, thôi đành cứ ở
trong cái xó tối của mày, sao mày cứ bắt người ta chịu đựng mày mãi! A!
Lạy Chúa kính yêu! Tôi lại được thấy con tôi. Cosette ơi, con có thấy chồng
con đẹp trai, rất đẹp không? À con có thấy cái cổ áo thêu hay nhỉ, hay đấy.
Cha thích kiểu ấy. Chồng con đã chọn cái kiểu thêu ấy phải không? Con phải
sắm những cái khăn quàng bằng cachemires nữa. Ông Pontmercy ơi, ông cho
phép tôi gọi Cosette là con nhé, cũng chẳng còn được lâu đâu.
Cosette nói:
— Sao cha lại nhẫn tâm thế? Bỏ chúng con bấy nhiêu lâu. Cha đi đâu thế?
Sao cha đi vắng lâu thế? Ngày xưa mỗi lần cha đi vắng, cũng chỉ là ba bốn
ngày thôi. Con sai Nicolette đến hỏi, lúc nào người ta cũng bảo: “Ông ấy đi
vắng”. Cha về từ bao giờ? Sao cha về mà không báo tin cho chúng con biết?
Cha gầy yếu lắm cha có biết không? Chao ôi! Ông bố tệ ơi! Ông bố ốm thế
mà con không biết gì cả. Này Marius, mình sờ tay cha mà xem, sao lạnh thế!
— Ông Pontmercy ơi! - Jean Valjean nói. - Ông đã đến đây, thế nghĩa là
ông tha thứ cho tôi rồi chứ?
Nghe tiếng “tha thứ” mà Jean Valjean nhắc lại lần thứ hai, tất cả nghẹn
ngào trong trái tim Marius trào ra, chàng nức nở:
— Cosette, em nghe thấy không? Cha vẫn thế đấy, cha xin lỗi anh,
Cosette, thế em có biết cha đã làm gì cho anh không? Cha đã cứu sống anh,
còn hơn nữa, cha đem em về cho anh. Thế mà khi cứu sống anh rồi, khi gả
