phóng được loài người. Bởi vậy những nhân vật ông xây dựng thường là
những nhân vật có tâm hồn cao thượng, đầy lòng hy sinh nhưng ít chiến đấu
tính. Tiểu thuyết của ông thường có những đoạn lý thuyết về luân lý, đạo
đức, tôn giáo. Ông rất sợ những cuộc Cách Mạng đổ máu.
Cuộc đời Victor Hugo là cuộc đời đấu tranh không ngừng cho chính
nghĩa, cho tự do, hòa bình, dân chủ. Tác phẩm của ông thấm nhuần tư tưởng
nhân văn chân chính. Ngày nay, nhân dân các nước rất ham đọc tác phẩm
của Victor Hugo. Ở Pháp, cách đây ít lâu, báo Nhân Đạo đã đăng lại bộ tiểu
thuyết «Những Người Khốn Khổ» có minh họa. Trong thời gian phát xít Đức
chiếm đóng nước Pháp, một đội du kích Pháp đã lấy tên Gavroche làm tên
đội. Ở Việt Nam trước kia đã có nhiều người dịch thơ của Hugo và Nguyễn
Văn Vĩnh đã dịch bộ «Những Người Khốn Khổ» với nhan đề bản dịch
“Những Kẻ Khốn Nạn”.
«Những Người Khốn Khổ» là một bộ truyện lớn nhất mà cũng là một tác
phẩm có giá trị nhất trong sự nghiệp văn chương của Victor Hugo. Ông suy
nghĩ về tác phẩm này và viết nó trong ngót ba mươi năm và hoàn thành năm
1861. Ngay từ năm 1829, Hugo đã có ý định viết một cuốn tiểu thuyết về
người tù khổ sai. Sau 1830, Hugo đặc biệt chú ý đến những vấn đề xã hội,
nhận xét những bất công trong xã hội. Ông nhận thấy những kẻ tội phạm,
những con người tư bản tàn ác. Ông tin tưởng rằng những con người ấy có
thể cải tạo được bằng đường lối giáo dục nhân đạo. Ông nhận thức được rõ
ràng nhiệm vụ cao quý của nhà văn là phải góp phần cải tạo xã hội, đấu tranh
cho tự do, hạnh phúc của loài người.
Cũng vào những năm 1830, trước phong trào đấu tranh mạnh mẽ của
nhân dân lao động, một phong trào viết tiểu thuyết xã hội dâng cao ở Pháp,
George Sand cho ra đời cuốn Lélia, năm 1832; năm 1842, Eugène Sue đăng
tập truyện Bí Mật Thành Paris.
Victor Hugo bắt tay vào công việc sưu tầm tài liệu và bắt đầu viết bộ tiểu
thuyết này, thoạt đầu gọi là Những Cảnh Cùng Khổ, vào năm 1840. Năm
1854, Những Cảnh Cùng Khổ đổi thành «Những Người Khốn Khổ». Sau một
thời gian gián đoạn, Hugo hoàn thành bộ truyện năm 1861. Đến năm 1862
thì bộ truyện xuất bản đồng thời ở Brussel (Bỉ) và ở Paris. Trong bốn tiếng
đồng hồ đầu tiên ngày phát hành tập I, đã bán tới 3.500 cuốn.
