Hai đứa nhỏ đến ngồi bên cạnh bếp lửa. Chúng nó có một con búp bê đặt
trên đùi, hết lật qua lật lại, bi bô với nhau rất vui vẻ. Cosette thỉnh thoảng bỏ
đan ngẩng lên nhìn hai đứa, nét mặt thiểu não.
Éponine và Azelma thì không nhìn đến Cosette. Chúng coi Cosette cũng
như con chó trong nhà. Cả ba đứa cộng tuổi lại chưa đầy hai mươi tuổi,
nhưng tiêu biểu được cho tất cả xã hội loài người; một bên là thèm muốn,
một bên là khinh rẻ. Con búp bê của hai chị em nó đã cũ, bạc phếch cả ra,
già nua, còm cõi, nhưng Cosette vẫn thấy đẹp lắm; cả đời nào nó có được
một con búp bê, một con búp bê thật bao giờ - ấy là chúng ta dùng cái tiếng
của trẻ con, đứa nào cũng hiểu.
Bất chợt mụ Thénardier đang đi đi lại lại trong nhà trông thấy Cosette lơ
đãng nhìn hai đứa bé kia chơi, bỏ cả việc. Mụ thét:
— À, quả tang nhé. Mày làm ăn thế à? Để tao quất cho mấy roi vào xác
rồi mới chịu làm, hả.
Khách lạ vẫn ngồi trên ghế, quay lại mụ Thénardier mỉm cười có vẻ rụt rè
và nói:
— Chà! Thưa bà, cứ để cho cháu nó chơi.
Giá mà câu nói ấy là ở miệng một ông khách đã gọi một khoanh đùi lợn
và hai chai rượu vang, mà đừng có cái vẻ kiết xác thì đã là một cái lệnh đấy.
Nhưng đằng này, một người đội cái mũ như thế kia lại muốn thế này thế
khác, một người mặc cái áo khoác không ra áo khoác như thế kia lại dám
yêu cầu này nọ thì mụ Thénardier chịu sao nổi. Mụ gay gắt đáp:
— Nó ăn thì nó phải làm chứ. Ai nuôi không nó được?
— Thế cháu nó làm gì đấy ạ.
Giọng khách nói ôn tồn, trái hẳn lại với bộ đồ ăn mày và cái dáng vai u
thịt bắp của mình. Mụ Thénardier hạ cố trả lời:
— Đan bít tất đấy, chứ còn làm gì. Đan cho hai con tôi, hai đứa không có
bít tất, lúc nãy chả đi chân không đấy thôi.
Khách nhìn xuống đôi chân mẩn đỏ của Cosette, lại hỏi:
— Đôi này, cháu nó đan bao giờ mới xong?
— Nó lại không dây ra ba, bốn ngày nữa à, cái con lười ấy!
— Thế đan xong thì một đôi giá độ bao nhiêu?
Mụ Thénardier nhìn khách ra vẻ khinh bỉ:
