phải bố thí cho người nghèo, hắn chỉ cho những mảnh chinh, mảnh kẽm
không tiêu được nữa. Hắn đã tìm được đường xuống địa ngục bằng lối thiên
đường. Trái lại lão Gillenormand anh thì lại hào phóng, bố thí ra trò, bốc tiền
không đếm. Nếu lão giàu có thì lão còn bố thí đế vương hơn nữa. Lão muốn
cái gì là lão làm, cái gì dính dáng đến lão cũng phải đường hoàng lớn lối mới
được, cả khi người ta đánh lừa đánh cắp của lão. Một lần trong một vụ chia
gia tài, lão bị một tên biện sự ăn bớt của lão một cách thô bỉ và vụng về, lão
trịnh trọng tuyên bố: “Hừ! Hạng bần tiện quá! Nó làm cho ta cũng phải xấu
hổ. Thế kỷ này cũng suy đồi cả rồi, ăn cắp cũng không ra trò nữa. Hừ! Đánh
cắp của hạng này thì cũng phải đánh cắp cho ra vẻ chứ! Ta đã bị mất cướp
như ở trong rừng, nhưng hắn ăn cướp một cách kém cỏi quá. «Sylvae sint
consule dignae!»
Lão có hai vợ, độc giả đã biết: Vợ trước sinh được một gái, nay là gái già,
vợ sau cũng được một gái đến độ ba mươi tuổi thì chết, cô gái này chẳng biết
vì đâu, vì tình yêu hay ngẫu nhiên, đã lấy một anh chàng trong quân đội
Cộng Hòa và Đế Chế, được tặng huân chương trong trận Austerlitz đã được
phong đại tá ở trận Waterloo. Lão Gillenormand vẫn bảo: “Quả là một sự
biêu riếu cho gia đình nhà ta”. Lão nghiện thuốc lá nặng và hay lấy tay vò
một cách duyên dáng cái yếm dentelle trước ngực. Lão không tin Chúa lắm.
