VII
NGUYÊN TẮC: “CHỈ TIẾP KHÁCH BUỔI TỐI"
Đó là chân dung của Luc Esprit Gillenormand, lão vẫn còn nguyên tóc,
mới ngả màu xám, chưa trắng bạch và lúc nào cũng uốn theo kiểu tai chó.
Nói chung vẫn có vẻ đáng kính với tất cả những điều đó.
Lão mang tính chất của thế kỷ 18, phù phiếm mà vĩ đại. Những năm đầu
thời kỳ Quân Chủ Phục Hưng, lão Gillenormand còn trẻ - năm 1814, lão mới
có bảy mươi tư tuổi - lão ở khu ngoại thành Saint Germain, phố Servandoni,
gần Saint Sulpice. Lão mới về khu Marais khi lão thôi không giao thiệp nữa,
lúc ấy lão đã ngoại tám mươi tuổi. Rút lui khỏi xã hội rồi, lão cũng rút lui
vào những thói quen bất di bất dịch của lão. Cái điều mà lão cố giữ nhất, là
không bao giờ mở cửa ban ngày, không tiếp ai ban ngày; dù việc gì, dù ai,
cũng đến chiều tối mới mở cửa. Lão ăn cơm lúc năm giờ chiều, sau đó thì
mở cửa tiếp khách: Đó là tục lệ của thời đại lão, lão nhất định không thay
đổi. Lão bảo: “Ban ngày bẩn thỉu lắm! Không đáng mở cửa. Khi sao trên trời
lấp lánh thì tâm hồn người quân tử mới ngời sáng”. Lão nhất định không mở
cửa tiếp ai ban ngày dù người ấy là Đức Vua. Một kiểu cách của thời đại lão.
