Chateaubriand mà đến cái phòng khách này thì người ta cũng có cảm tưởng
như là lão Duchêne thôi. Cũng có một vài nhân vật quy phục Cách Mạng
được châm chước tiếp nhận trong giới Bảo Hoàng chính thống này. Bá Tước
Beugnot được đón tiếp có mức độ trong phòng khách.
Những phòng khách “quý tộc” ngày nay không giống những phòng khách
ấy. Ngoại ô Saint Germain ngày nay có màu tà giáo. Những người Bảo
Hoàng ngày nay là những người mị dân, nói thế để khen họ đấy.
Ở nhà bà T. khách lui tới là những người thượng lưu, thị hiếu của họ tao
nhã và kiêu hãnh, với một nề nếp lịch sự trang trọng. Những tập quán ở đây
có nhiều sắc thái tinh vi, không cố ý, nó là tất cả chế độ cũ, đã chôn vùi rồi,
nhưng vẫn sống. Một vài thói quen ấy, nhất là về ngôn ngữ, có vẻ rất lạ lùng.
Những kẻ “sành sỏi” mà hời hợt có thể cho là quê mùa, những cái thực ra chỉ
là cổ kính. Người ta gọi một phụ nữ là bà tướng, người ta cũng có khi gọi bà
đại tá. Bà De Longueville và De Chevreuse, nên thích cách gọi như thế hơn
được gọi là bà hoàng, bà Hầu Tước De Créquy, cũng thích người ta gọi là bà
đại tá.
Chính cái giới nhỏ mà lớn ấy đã đặt ra ở cung điện Tuileries cái kiểu cách
trong khi được hầu chuyện thân mật với vua, dùng ngôi thứ ba gọi là nhà
vua, chứ không dùng “Votre Majesté”.
Tiếng “Votre Majesté” đã bị “tên
tiếm đoạt làm cho ô uế”.
Ở đó người ta phê phán mọi sự việc và mọi nhân vật. Người ta chế nhạo
cả thời đại, như thế đỡ phải tìm hiểu thời đại. Người ta giúp nhau nhìn thấy
những sự lạ và truyền cho nhau cái phần ánh sáng họ có trong trí tuệ của họ.
Mathusalem báo tin mới cho Épiménide. Anh điếc làm cho anh mù hiểu biết
thời đại. Người ta tuyên bố cả thời gian từ Coblentz
trở đi là không có.
Cũng như họ nói Louis XVIII, ơn Chúa, đang ở năm thứ 25 của triều đại
mình, các quý tộc bỏ nước, có quyền tính tuổi thanh niên của họ là hai mươi
nhăm.
Tất cả đều hài hòa; không có cái gì sống mà mãnh liệt quá, lời nói chỉ
thoảng như một hơi thở, nhật báo cũng cùng một kiểu với phòng khách, chỉ
như một tờ giấy lặng lẽ. Cũng có thanh niên nhưng họ gần như chết. Ngoài
hành lang, đồng phục bọn tôi tớ kiểu xưa. Những con người ấy, hoàn toàn
quá vãng, cũng có người kẻ hầu người hạ như họ. Tất cả đều có vẻ đã sống
