và mặt bôi mực với bồ hóng. Tuy người này lẻn vào trong buồng rất nhẹ
nhàng, nhưng ông Leblanc cũng vẫn trông thấy. Jondrette vội nói:
— Ngài đừng để ý, người nhà cả đấy ạ. Tôi đang bảo tôi còn một bức
họa, một bức họa quý giá… đây, thưa ngài, mời ngài xem.
Hắn đứng dậy đi về phía bức tường bên dưới có để chiếc khung đã nói
đến, lật chiếc khung lại nhưng vẫn để tựa vào tường. Có vẻ là một bức tranh
thật; có ánh nến chiếu vào nhưng trông lờ mờ, Marius không nhìn thấy rõ vì
Jondrette ngồi che khuất, nhưng cũng thấy những nét nguệch ngoạc cùng với
hình một nhân vật chính tô màu sặc sỡ như những bức tranh bày ở chợ phiên
hay những bức họa bình phong. Ông Leblanc hỏi:
— Cái gì thế?
— Một bức tranh sơn dầu kiệt tác, thưa ngài ân nhân của tôi, một bức
tranh quý giá, tôi quý nó như quý hai đứa con gái tôi, nó gợi bao kỷ niệm!
Nhưng tôi đã thưa với ngài và tôi không thay đổi ý kiến, rằng vì túng thiếu
quá nên cũng đành phải rời nó ra.
Vô tình, hay bắt đầu nghi ngại, ông Leblanc vỠxem bức tranh vừa nhìn
về phía cuối buồng. Bây giờ có những bốn người, ba người ngồi trên giường,
một đứng cạnh khung cửa, cả bốn đều im lặng, cánh tay trần, mặt bôi nhọ.
Một trong ba người ngồi trên giường, dựa vào tường, mắt nhắm như người
ngủ. Người này đã già, bộ tóc bạc trên cái mặt bôi nhọ trông thật ghê sợ. Hai
người kia hình như còn trẻ: Một râu xồm, một đầu bù, không người nào đi
giày da, không có giày vải thì đi đất thôi. Jondrette nhận thấy ông Leblanc
mắt không rời bọn họ:
— Thưa, bạn quen cả, ở gần đây thôi - hắn nói - Họ nạo lò sưởi nên nhem
nhuốc thế. Ngài ân nhân của tôi ơi, cứ mặc họ. Xin ngài mua cho tôi bức họa
này. Ngày hãy rủ lòng thương chúng tôi nghèo khổ như thế nào. Tôi không
lấy đắt ngài đâu. Ngài đánh giá bao nhiêu?
Ông Leblanc nhìn thẳng vào mắt Jondrette, như sẵn sàng đối phó với mọi
việc bất ngờ và trả lời:
— Một cái biển quán ăn đó thôi. Chỉ đáng ba francs.
Jondrette vẫn dịu dàng đáp:
— Ngài có mang ví đi không? Tôi chỉ lấy một nghìn đồng vàng thôi.
Ông Leblanc đứng phắt dậy, tựa lưng vào bức vách, liếc nhìn bao quát cả
