bộ bé bỏng diệu kỳ của trẻ trú ngụ.
Quan sát gần hơn, bạn sẽ thấy một hàng tế bào tí hon hình thành ở phía trên của trung tâm vỏ
bánh. Dưới đó, một ống hình trụ bắt đầu thành hình, dần dần sẽ phát triển dài ra nhờ sử dụng
chính hàng tế bào phía trên làm hoa tiêu. Đây chính là ống thần kinh. Nó sẽ phát triển thành
cột sống – cuối ống sẽ hình thành mông của trẻ, đầu kia sẽ trở thành não của trẻ.
Trường hợp có trục trặc
Ống thần kinh này phát triển đầy đủ hay không có ý nghĩa sống còn. Nếu không, trẻ có thể sẽ
mắc tật lồi cột sống hay thậm chí là một khối u gần phần lưng dưới, chứng bệnh “nứt đốt
sống”. Tệ hơn, trẻ sẽ phát triển với chiếc đầu không hoàn chỉnh, một chứng hiếm hoi có tên gọi
“thiếu một phần não”.
Đây chính là lý do tại sao tất cả các cuốn sách về thời kỳ mang thai đều tích cực khuyến khích
việc uống axít folic vitamin B tổng hợp: nó giúp định hình ống thần kinh hoàn chỉnh – ở cả
phần đầu mút trên và đầu mút dưới. Những thai phụ nghe theo lời khuyên này và uống trong
vài tuần đầu tiên của thai kỳ, thì khả năng phôi thai bị dị tật ống thần kinh so với những người
không uống chất bổ sung này sẽ giảm tới 76%. Đây là việc đầu tiên bạn có thể làm để hỗ trợ
cho sự phát triển trí não thai nhi.
Từ xưa đến nay, tất thảy những người sắp-làm-cha-làm-mẹ đều lo lắng không biết mọi thứ có
phát triển đầy đủ hay không. Vào năm 1573, bác sĩ phẫu thuật người Pháp – Ambroise Paré đã
liệt kê các yếu tố có thể gây ra dị tật bẩm sinh ở trẻ. “Có vài yếu tố sẽ gây ra những quái thai,”
Paré viết trong cuốn Quái thai và Dị dạng. “Trước tiên là nhờ ơn Chúa lòng lành. Thứ hai, cơn
thịnh nộ của Người. Thứ ba, lượng tinh trùng quá lớn. Thứ tư, lượng tinh trùng quá nhỏ.” Paré
đưa ra giả thuyết rằng có một thứ dị tật bẩm sinh có thể nảy sinh từ chính dáng điệu kém tề
chỉnh của bà mẹ (nàng ngồi bắt chéo chân quá lâu). Hay có thể gây ra bởi kích thước chật hẹp
của tử cung; do quỷ quái yêu ma; hay do bãi nước bọt độc địa của một đám hành khất.
Những hiểu lầm tiền-khoa-học của Paré về sự phát triển của trí não trong tử cung là có thể tha
thứ được. Đến ngay cả những đầu óc hiện đại ngày nay, đây vẫn là một thử thách phức tạp vô
cùng và gần như bí hiểm.
Các nhà nghiên cứu ngày nay cũng rơi vào cảnh “không biết đằng nào mà lần” khi giải thích
gần hai phần ba các loại dị tật bẩm sinh. Đúng là như vậy, chỉ một phần tư số dị tật sơ sinh
được xác định là do trục trặc DNA riêng biệt. Một trong những lý do chúng ta chỉ biết quá ít
như vậy là vì cơ thể của bà mẹ hóa ra lại có một bộ phận bảo đảm an toàn. Nếu xảy ra trục trặc
trong quá trình phát triển thai nhi, cơ thể người mẹ thường cảm nhận được và chủ động gây
sảy thai. Khoảng 20% số ca có thai có kết cục là hiện tượng sảy thai tự nhiên. Những độc tố từ
môi trường mà chúng ta đã biết – những yếu tố mà con người có thể giám sát được – chỉ chiếm
10% các ca dị tật bẩm sinh quan sát được trong phòng thí nghiệm.
Một mạng lưới tế bào tinh vi, với điện xẹt lách ta lách tách
Thật may, phần lớn não bộ em bé đều thành hình ổn thỏa. Đầu mút “não bộ” trên ống thần
kinh tiếp tục công trình kiến thiết của mình bằng việc tạo ra những chỗ phình tế bào trông
giống như những hệ san hô phức hợp. Những chỗ phình này cuối cùng sẽ hình thành nên
những khối cấu trúc lớn của não bộ. Trước tháng thứ nhất, tế bào tiền-não-bộ tí hon của trẻ đã
phát triển thành một lực lượng hùng hậu, với quân số lên tới hàng triệu.
Đương nhiên, não bộ không hề phát triển một cách tách biệt. Vào khoảng tuần thứ tư, bào thai
tạm thời trưng ra các khung mang, rất giống với khung mang cá. Những khung mang này
nhanh chóng chuyển đổi thành các cơ mặt và kết cấu họng, cho phép em bé của bạn nói được.
Tiếp theo, bào thai của bạn sẽ nhú ra một cái đuôi nhưng rất nhanh chóng, sẽ đảo ngược trình
tự và tái hấp thu bộ phận này. Sự phát triển của con người chúng ta cũng có căn cội tiến hóa rất
