mùi bơ lạc. Với những thất bại liên miên không dứt của hầu như tất cả các nhà nghiên cứu
trong lĩnh vực này, không một chế độ ăn uống riêng lẻ nào có tác dụng như nhau với tất cả mọi
người, và đó là bởi tính cá thể siêu phàm này. Điều này càng đúng hơn khi bạn đang mang bầu.
Tế bào thần kinh cần các loại omega-3
Vậy thì, bạn đã hiểu tại sao, đến thời điểm này, mới có hai loại thực phẩm được khoa học kiểm
nghiệm và chứng minh là có góp phần hỗ trợ quá trình phát triển não bộ của trẻ từ thời còn ở
trong bụng mẹ. Một là axit folic uống trong giai đoạn thụ thai, hai là các axit béo omega-3.
Omega-3 chính là thành tố căn cốt của các lớp cấu tạo nên tế bào thần kinh; không có chúng, tế
bào thần kinh không thể thực hiện chức năng đầy đủ được. Cơ thể con người không tự sản sinh
ra omega-3, vậy nên chúng ta phải “nhập” loại axit béo này theo đường ăn uống. Ăn cá, đặc biệt
là các loại có dầu chính là một cách hiệu quả. Các kết quả nghiên cứu đã cho thấy, nếu không đủ
omega-3, bạn sẽ có nguy cơ lớn mắc phải các chứng khó đọc, suy giảm chú ý, trầm uất, rối loạn
lưỡng cực , thậm chí tâm thần phân liệt. Phần lớn chúng ta đều lấy đủ lượng axit béo trong chế
độ ăn uống thông thường, nên nói chung đây không phải vấn đề nghiêm trọng. Nhưng vẫn cần
nhắc lại: não bộ cần các loại axit béo omega-3 để tế bào thần kinh thực hiện chức năng đầy đủ.
Thật ra, điều này dường như đã biết đến từ cả thập kỷ trước, trong chương trình hài tạp kỹ của
Three Stooges những năm đầu thế kỷ XX, trong đó có màn đối thoại hài hước giữa Larry và
Moe. Larry: Này Moe, ăn cá rất tốt cho não đấy. Moe đáp: Này Larry, thế thì cậu phải ăn cả con
cá voi ý nhỉ.
Vậy, nếu một lượng omega-3 vừa phải giúp bạn tránh các rối loạn về tâm thần, thì liệu một
lượng to-bằng-con-cá-voi có giúp gia tăng sức mạnh trí não không, nhất là đối với em bé?
Chưa có gì là rõ ràng cả và hẳn chúng ta còn phải đợi kết quả từ những công trình nghiên cứu
sâu xa hơn, nhưng vài nghiên cứu đã nêu ra được vấn đề cần xác thực. Một nghiên cứu của Đại
học Harvard đã xem xét 135 trẻ sơ sinh và thói quen ăn uống của các bà mẹ trong thời gian
mang thai. Các nhà nghiên cứu khẳng định rằng các bà mẹ ăn nhiều cá hơn từ thời điểm bước
vào tam cá nguyệt thứ ba sinh ra những đứa con thông minh hơn. Nói “thông minh hơn”, ý của
tôi là những em bé đạt được thành tích tốt hơn trong các bài kiểm tra nhận thức, đo trí nhớ,
nhận biết và sức chú ý ở trẻ sơ sinh sáu tháng tuổi. Khác biệt không lớn cho lắm, nhưng có tồn
tại. Kết quả là, các nhà nghiên cứu khuyên các thai phụ nên ăn ít nhất 340g cá mỗi tuần.
Thế còn thủy ngân trong cá – một nguyên tố có thể làm tổn thương não bộ thì sao? Có vẻ lợi
ích vẫn vượt trội so với tác hại. Các nhà nghiên cứu cũng nói thêm rằng thai phụ nên ăn 340g
cá từ những nguồn ít tập trung thủy ngân (ví như: cá hồi, cá tuyết, cá mòi và cá ngừ vân đóng
hộp), hơn là những loại cá săn mồi có vòng đời dài (cá kiếm, cá thu và cá ngừ).
Hẳn nhiên, tôi cũng biết rằng ăn uống sao cho đúng khó vô cùng, bất kể bạn đang gắng kiểm
soát xem ăn bao nhiêu, ăn những gì, hay cả hai. Ở đây, lại là quy tắc Goldilocks: bạn cần vừa đủ
lượng thực phẩm cần thiết, chứ không phải quá nhiều.
Sống ở Quebec và mang bầu trong khoảng đầu tháng một năm 1998 không phải một ý hay.
Mưa xối xả suốt 80 tiếng đồng hồ, trời lạnh cóng, rồi lại đến những trận mưa phùn lê thê trải
khắp miền đông Canada – kéo theo nền nhiệt sụt giảm đột ngột. Chuỗi hiện tượng khí hậu này
đã biến miền đông Canada trở thành một địa ngục lạnh lẽo. Dưới sức nặng của băng giá, hơn
một nghìn trụ điện cao thế đã ngã rạp như những quân cờ domino. Các đường hầm đổ sập. Ba
mươi người chết. Tình trạng khẩn cấp được ban bố; quân đội được huy động. Kể cả như vậy,
dân cư vẫn phải chịu cảnh thiếu điện suốt nhiều tuần trời, trong điều kiện thời tiết lạnh cóng.
Nếu khi đó bạn đang có bầu và không thể đến bệnh viện để thực hiện kiểm tra định kỳ – và tệ
hơn nữa, nếu đến lúc lâm bồn – bạn sẽ căng thẳng đến phát điên mất. Và em bé sơ sinh của bạn
cũng vậy. Những tác động của cơn bão này có thể được quan sát trên não bộ cả nhiều năm sau
đó.
Làm thế nào chúng ta biết được điều đó? Một nhóm nghiên cứu đã quyết định tìm hiểu xem