Sao lại thế? Chưa ai có thể thực sự lý giải chắc chắn, tuy nhiên cũng có một vài cơ sở đáng tin
cậy. Sữa mẹ có chứa các chất mà não bộ của bé cần hấp thu để phát triển ở thời điểm sau khi
chào đời nhưng không thể tự sản sinh ra được. Một trong số đó là taurine – một amino axit
đóng vai trò thiết yếu đối với sự phát triển hệ thần kinh. Trong sữa mẹ còn có các axit béo
omega-3, giúp ích cho nhận thức ở trẻ, (xem chương Thời kỳ mang thai, phần Ăn những thực
phẩm phù hợp). Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyên rằng tất cả các bà mẹ cho con bú hoàn toàn
trong sáu tháng đầu đời, tiếp tục cho bú khi trẻ bắt đầu ăn dặm, và giảm dần sau một năm.
Đến giai đoạn bé tập nói, nạp đầy từ ngữ vào đầu bé chính là một trong những việc lành mạnh
nhất mà các bậc cha mẹ có thể làm để thúc đẩy trí não trẻ. Hãy năng trò chuyện với con mình,
càng thường xuyên càng tốt. Đó là một đúc rút có cơ sở khoa học vững vàng nhất trong tất cả
các tài liệu liên quan đến phát triển.
Mối liên hệ giữa từ ngữ và trí thông minh đã được phát hiện thông qua một số nghiên cứu
mang tính “xâm nhập đời tư”. Theo đó, các nhà điều tra định kỳ lui tới nơi ở của 40 gia đình,
mỗi tháng một lần, liên tục suốt ba năm và ghi lại các cuộc giao tiếp ngôn ngữ giữa bố mẹ và
con cái. Họ đo lượng từ vựng, sự đa dạng về từ và tỉ lệ tăng trưởng vốn từ, tần suất giao tiếp, và
nội dung cảm xúc trong lời nói. Sau ba năm, các nhà nghiên cứu tiến hành kiểm tra IQ. Cuộc
điều tra với những phân tích thấu đáo, toàn diện này đã rút ra hai kết luận:
Chủng loại và số lượng từ ngữ rất quan trọng
Cha mẹ trò chuyện với con cái càng nhiều, ngay từ khoảng thời gian đầu đời, thì năng lực ngôn
ngữ của bé càng phát triển, và bé học nhanh hơn. Tiêu chuẩn vàng là 2.100 từ mỗi tiếng đồng
hồ. Chủng loại từ ngữ (danh từ, động từ và tính từ, cũng như độ dài và độ phức tạp của các cụm
từ và câu) cũng quan trọng tương đương. Lượng phản hồi tích cực cũng thể hiện đặc điểm
tương tự. Bạn có thể tăng cường năng lực ngôn ngữ của trẻ thông qua tương tác: nhìn thẳng
vào con; bắt chước giọng điệu, tiếng cười và nét mặt của con; thưởng cho những nỗ lực ngôn
ngữ của con bằng cách chú ý tới con hơn. Những em hay được cha mẹ trò chuyện sẽ có lượng
từ phong phú gấp đôi những em khác. Đến tuổi đi học, năng lực đọc, đánh vần và viết của
chúng cũng trội hơn hẳn những em ít trò chuyện với cha mẹ. Mặc dù cách các bé sơ sinh đáp lại
không giống với người lớn, nhưng các em có nghe, và điều đó có tác dụng tốt với chúng.
Trò chuyện giúp nâng cao IQ
Trò chuyện với trẻ từ khi các bé còn rất nhỏ sẽ giúp tăng IQ. Đến tuổi lên 3, trẻ được cha mẹ trò
chuyện nhiều (nhóm ham nói) sẽ có điểm số IQ cao hơn 1,5 lần so với những em ít được cha
mẹ trò chuyện (nhóm ít nói). IQ cao được cho là một nhân tố nâng cao thành tích học tập của
nhóm ham nói.
Có điều cần khắc cốt ghi tâm rằng, cần một người “bằng xương bằng thịt” mới giúp ích cho trí
não con bạn, chứ không phải chiếc đầu máy DVD di động, cũng không phải âm thanh của chiếc
ti vi, mà phải là giọng của chính bạn. Vậy nên hãy sẵn sàng luyện dây thanh quản của mình đi.
Nói gì và nói như thế nào
Cách bạn nói cũng rất quan trọng. Hãy tưởng tượng một cảnh này, trích từ một cuốn DVD
hướng dẫn thực hành, được phát triển tại Học viện Nghiên cứu Talaris trong khoảng thời gian
tôi nắm giữ vai trò giám đốc:
Một nhóm đàn ông lực lưỡng đang theo dõi một trận bóng đá, chuyền tay nhau một bịch bỏng
ngô, mắt dán vào màn hình. Một em bé đang chơi trong một xe đẩy ở một bên, vẻ rất mãn
nguyện. Đến một tình huống gay cấn trong trận đấu, một ông chồm hẳn về phía ti vi gào lên:
“Nào nào, chú em làm được mà. Cố lên! Cố lên nào!” Đó là một trận đấu lớn, và cả đám nhảy
nhót, hò hét điên loạn. Tiếng ồn làm đứa bé bắt đầu khóc thét. Người đàn ông bự con nhất
trong đám, cha đứa bé vội chạy ngay đến chỗ thằng bé, đón nó lên và bế trong vòng tay to lớn.
