cản bạn và con bạn không nhận ra rằng con có khả năng làm được. Đó
là sự nhận thức rằng cả bạn và con bạn đều không đáng được tin tưởng:
bạn cảnh báo con phải tránh xa cái lò sưởi nóng bỏng; đứa trẻ chưa tới
tuổi đi học này của bạn sẽ không suy ra được rằng những cục than mà
nó có thể hiếm khi với tới này mới là cái nó không được động vào.
Giờ thì tôi biết rằng mọi đứa trẻ đều khác nhau; bạn có thể sinh ra
một đứa trẻ không bao giờ nhận ra rằng có những cái tủ nằm trong tầm
mắt của nó, và một đứa trẻ khác có thể chui ngay vào giữa đống đồ dùng
vệ sinh chỉ trong một phút bạn quay lưng đi. Đối với đứa trẻ này, khóa
tủ lại là sáng suốt để đầu óc bạn được thư thái và bớt phải chạy vội vào
phòng kiểm tra con. Chính cái giả định tất yếu rằng mọi món đồ nho
nhỏ trông có vẻ có ích đó đều cần thiết – rằng mọi đứa trẻ đều sắp ngã
nhào xuống khỏi chiếu nghỉ cầu thang; rằng không một đứa trẻ nào có
thể bị yêu cầu ngồi xuống và uống hết cốc sữa là tiêu chuẩn của nó hằng
ngày; rằng mọi đá nhọn chông gai đều đang chĩa vào cơ thể đứa con
mềm yếu của bạn – rốt cuộc, sau cùng sẽ khiến tất cả con cái bạn đều bị
trẻ con hóa.
Khi con vấp ngã, hãy để chúng đứng lên – bằng chính sức của
mình
Việc thường xuyên ngồi xuống bế con lên và chỉnh trang cho con có
thể cũng làm chậm quá trình phát triển khả năng cũng như sự tự tin của
đứa trẻ nhiều như việc cố gắng biến môi trường xung quanh đứa trẻ trở
nên vô hại. Và tiện thể, việc tự mình tìm ra cách làm sẽ bao gồm một số
thất bại (xem ở Chương Chín). Đừng sợ thất bại!
Một trong những người bạn thân hồi đại học của tôi được nuôi dạy
bởi bố mẹ là nhà tâm lý học trẻ em. Đó là cặp vợ chồng thú vị. Dù sao
chăng nữa, tôi nhớ bố của bạn tôi đã từng kể một câu chuyện về việc
quan sát đứa trẻ mà ông quen biết đang bò loanh quanh trong phòng
khách. Có vài cái đệm ghế sô pha bị vứt bừa bãi trên sàn nhà, và món
đồ chơi thằng bé muốn đang nằm ở phía bên kia một cái gối chỉ vừa đủ
to để làm nên thử thách gọi là “liệu mình có thể trèo qua đó được
không?” Bố của bạn tôi đã quan sát đứa trẻ cố ném cái thân hình nhỏ bé
của mình hết lần này đến lần khác, cùng nỗi thất vọng càng lúc càng
tăng. Những người khác trong phòng muốn nhào tới và giúp đỡ – dời
cái gối đi, lấy món đồ chơi cho đứa trẻ, hoặc (ai mà không biết chứ!) chỉ
cho đứa trẻ thấy nó có thể đơn giản là bò vòng qua cái gối thay vì trèo
qua nó. Nhưng ông đã ngăn họ lại: “Hãy để nó thử; nó sẽ tìm ra cách
thôi.” Và nó đã làm được thật. Thằng bé đã cực hài lòng với chiến thắng
167
