Hai con bướm vàng nhởn nhơ suốt buổi chiều trước chiến hào chúng tôi,
cánh chúng lốm đốm đỏ. Cái gì đã lôi kéo chúng đến đây... Không có qua
một cái cây, một bông hoa nào quanh vùng cả. Chúng đỗ xuống hàm răng
một cái sọ người. Những con chim cũng vô tư lự như thế, từ lâu chúng nó
đã quen với chiến tranh. Sáng sáng, những con chim sơn ca bay tít lên trời,
giữa phòng tuyến địch. Một năm trước, chúng tôi đã thấy những con chim
ấy đang ấp và chúng cũng nuôi được con nữa.
Trong chiến hào, lũ chuột đã để chúng tôi yên.
Chúng tôi biết tại sao chúng ở phía trước mặt. Lũ chuột béo múp ra.
Thấy con nào là chúng tôi bắn ngay. Ban đêm chúng tôi lại nghe thấy tiếng
ầm ĩ ở phía bên kia. Ban ngày, chỉ có những trận pháo kích bình thường,
nên chúng tôi có thể sửa chữa lại chiến hào. Cũng có cả trò giải trí nữa. Tụi
phi công đóng vai chính. Hàng ngày, những trận không chiến rất là đắt
khách. Chúng tôi không bực mình lắm về những máy bay chiến đấu, nhưng
chúng tôi ghét cay ghét đắng cái lũ máy bay thám thính, vì chúng chỉ điểm
cho pháo binh. Chỉ vài phút sau khi chúng nó xuất hiện là y như có một
trận mưa đạn sơrápnen (Shrapnel: một loại trái phá có nhiều đạn nhỏ ở
trong) và trái phá.
Vì thế, chỉ trong một ngày chúng tôi thiệt mười một người, trong số đó
có năm cứu thương. Hai người bị tan xác đến nỗi Jađơn nói rằng người ta
có thể lấy thìa nạo những chỗ còn dính ở vách hầm, và dùng một cái nồi
làm quan tài. Một người khác bị tiện văng mất cái bụng dưới và hai chân.
Anh ta chết, nửa mình dựng đứng trong chiến hào, mặt màu vàng chanh và
điếu thuốc vẫn lập lòe trong bộ râu; điếu thuốc còn đỏ cho đến khi chạm
môi anh ta mới thôi. Chúng tôi tạm thời đặt những người chết vào một hố
trái phá lớn. Cho đến bây giờ, đã có đến ba lượt chồng chất lên nhau rồi.
Đột nhiên, hỏa lực lại bắt đầu ầm ầm dữ dội. Thế là chẳng mấy chốc,
chúng tôi lại rơi vào tình trạng căng thẳng, lo âu, chờ đợi một cách thụ
động.
