Đôi mắt tôi nóng rực vì trong bóng tối, tôi đã căng mắt nhìn trừng trừng.
Một chiếc pháo sáng vọt lên tròi. Tôi lại co rúm cả người.
Trong tôi diễn ra một cuộc đấu tranh hỗn loạn và vô ý thức, tôi muốn bò
ra khỏi hố, thế mà tôi vẫn cứ chúi vào đấy. Tôi tự nhủ: "Bổn phận của
mình, bạn bè của mình; đây có phải là một mệnh lệnh ngu ngốc đâu. ”
Nhưng ngay sau đó. "Làm quái gì tất cả những cái ấy. Chỉ có một đời
sống, không được để nó mất đi... " Tất cả những cái này là do kỳ về nghỉ
phép dây. Tôi nghĩ một cách cay đắng, như để tự bào chữa cho mình.
Nhưng chính tôi cũng không tin lời bào chữa ấy. Tôi cảm thấy vô cùng
rời rã. Tôi từ từ nhỏm dậy, đưa cánh tay ra phía trước, trong khi lưng tôi
trườn theo; bây giờ tôi đã nằm nửa người trên miệng hố trái phá. Nhưng tôi
chợt nghe thấy cái gì, nên tôi giật mình lùi lại. Mặc dầu tiếng ầm ì của pháo
binh, tôi cũng vẫn nhận thấy rõ ràng những tiếng lào xào. Tôi lắng nghe:
tiếng động ấy ở phía sau tôi. Đó là người của ta đang vượt chiến hào. Bây
giờ tôi lại nghe cả tiếng nói khe khẽ. Trong đám ấy hình như có cả tiếng
Cát.
Bất giác, một hơi nóng ấm lạ kỳ tràn ngập cả người tôi. Những lời nói
ấy, vài ba tiếng thì thầm ấy, những bước chân trên chiến hào phía sau tôi, đã
lập tức lôi tôi ra khỏi cảnh cô đơn khốc liệt của sự sợ chết mà tôi gần như
bị vất vào đó. Những tiếng nói ấy còn hơn cả sự sống của tôi. Chúng hơn cả
sự có mặt của người mẹ, hơn cả sự khiếp sợ; chúng là một trong những sức
mạnh nhất trên dời, che chở hiệu lực nhất cho tôi: - đó là tiếng nói của các
bạn tôi.
Tôi không còn là một mảnh đời run rẩy, cô đơn trong bóng tối nữa; tôi
gắn bó với họ và họ với tôi; chúng tôi đều có những cái sợ giống nhau và
một cuộc sống giống nhau; chúng tôi kết hợp với nhau một cách vừa đơn
giản vừa sâu sắc. Tôi muốn vục mặt vào trong những giọng nói ấy, vào
trong mấy tiếng thì thầm ấy đã cứu giúp tôi và sẽ còn nâng đỡ tôi mãi.
