Pháo binh quân Anh được tăng viện, chúng tôi nhận thấy ngay. Phía bên
phải khu trại, ít ra phải có thêm bốn khẩu 205 nữa và sau thân cây bạch
dương chúng nó đặt những khẩu phóng bom. Ngoài ra, còn không biết bao
nhiêu là thứ súng quái ác bắn pháo hiệu nổ của tụi Pháp.
Tinh thần sút kém. Chúng tôi nấp trong hầm đến hai tiếng đồng hồ; này
đây, chính pháo binh nhà mình lại dọt xuống chiến hào của chúng tôi. Đây
là lần thứ ba trong vòng bốn tuần lễ. Nếu chỉ là tính toán nhầm thì cũng
chẳng ai bảo sao, nhưng lại là do nòng đại bác mòn quá, làm cho đường
đạn đi chệch choạc, nhiều lần đạn rơi vung vãi cả vào khu vực chúng tôi.
Đêm nay, chúng tôi có hai người bị thương vì thế.
Trận địa là một cái lồng trong đó người ta phải ngồi đợi một cách bứt rứt
những biến cố xảy ra.
Chúng tôi nằm dưới một lớp lưới do đường đạn trái phá tạo nên và chúng
tôi sống trong trạng thái căng thẳng, không biết cái gì sẽ đến. Sự may rủi
bay lượn trên đầu. Khi một viên đạn bắn tới, tôi chỉ còn biết cúi xuống, thế
thôi. Tôi không thể biết chính xác nó sẽ rơi xuống đâu, và cũng chẳng tài gì
thay đổi được điểm rơi của nó.
Chính sự may rủi đã làm chúng tôi thản nhiên.
Cách đây vài tháng, có lần tôi ngồi trong một hầm trú ẩn đánh bài; một
lát sau, tôi đứng dậy, đi thăm vài tay quen ở một hầm khác. Khi tôi quay
lại, cái hầm thứ nhất đã tan tành không còn một mảnh; nó đã bị một quả đại
bác hạng nặng nghiền nát như tương. Tôi quay lại cái hầm thứ hai, thì cũng
vừa kịp đến để giúp vào việc thu dọn, vì cũng vừa đến lượt nó bị phá hủy.
Thật là do tình cờ mà thoát cũng như do tình cờ mà bị. Trong một cái
hầm "tha hồ bom dội", tôi có thể bị tan xác ra từng mảnh, thế mà có khi
nằm trơ ra ngoài trời mười giờ liền dưới trận mưa đại bác, có thể tôi chẳng
