Tạm dịch:
Ba bộ nối tiếp gọi là trường,
Huyền thì thẳng bén thấy rõ ràng.
Huyền Trường hai thế không sao lẫn,
Lâm chứng kinh nghiệm tự nhiên quen.
Nội Kinh nói: “Mạch Trường thì phải trị ở phần khí”. Phàm những người động mạch biến cứng, hoặc
phải chứng Não sung huyết, hoặc thần kinh khẩn trương, mạch Trường nếu kèm theo Hồng là hiện
tượng động mạch giãn to, nếu Trường mà Hòa Hưỡn là hiện tượng mạnh khỏe. Nếu Trường mà Cứng
Khẩn là có bệnh.
10. ĐOẢN (ngắn):
Lưỡng đầu túc túc danh vi đoản,
Sắc đoản trì trì tế thả nan.
Đoản sắc nhi đắc thu hỉ kiến,
Tam xuân vi tặc hữu tà can.
Tạm dịch:
Án thấy ba đoạn gọi là Đoản,
Sắc đoản chậm nhỏ thiệt khó phân,
Đoản gặp thu là triệu tốt,
Trong xuân thấy thế khắc tà can
Hà Mông Giao nói: “Chiều dài không đầy đủ dưới ba ngón tay gọi là Đoản”. Nội Kinh nói: “Đoản tức
là bệnh thuộc về khí, bởi tuần hoàn phát sanh chướng ngại, gây nên sự lấn áp mạch máu, làm thành
hiện tượng mạch nhảy không lưu thông cho nên gọi là mạch Đoản.
11. HỒNG (tràn, vun):
Mạch lai hồng thạnh khứ hoàn suy,
Mãn chỉ thao thao ứng hạ thì.
Nhược tại xuân thu, đông ngoạt phận,
Thăng dương tán hỏa mạc hồ nghi
Tạm dịch:
Nhớm lên tràn ngập đè xuống suy,
Cuồn cuộn rõ ràng ứng Hạ (mùa Hạ) thời.
