Cửu bệnh phùng chi bất tất y.
Tạm dịch:
Tán giống như bông tua tủa bay,
Đến đi không định chí không đều.
Đau lâu mạch ấy là nguy mất,
Nhâm thần đúng tháng sắp sanh ngay.
Nhớ ra ngày tháng còn chưa đủ,
Thì đấy là điềm sắp trụy thai.
Mạch Tán là cơ năng tạng Tim bị chướng ngại, máu đi cùng với hô hấp phát sanh biến chứng nghiêm
trọng. Phàm bệnh tạng Tim, bệnh Ung Thư Phổi, bệnh Phổi Lao mà hiện mạch này đều là triệu chứng
không hay.
22. TẾ (nhuyễn):
Tế lai lụy lụy tế như tư,
Ứng chỉ trầm trầm vô tuyệt kỳ.
Xuân hạ thiếu niên câu bất diệu,
Thu đông lão nhược khước tương nghi.
Tạm dịch:
Mạch Tế tuy hiện nhỏ như tơ,
Động tay rành rạnh có mất đâu.
Trẻ trai xuân, hạ đều không hợp,
Già cả Thu, Đông khỏi lo âu.
Mạch Tế nghĩa là ở dưới ngón tay thấy rõ ràng, nhỏ như tơ tóc, nghĩa là thiếu máu, mất máu, bệnh kinh
niên, trường hợp ốm o gầy mòn cho nên Nội Kinh nói: “Hình thạnh mà mạch Tế, hơi thở kém, thở
không đủ là triệu chứng chết”.
23. PHỤC (núp):
Phục mạch thôi cân trước cốt tầm,
Chỉ gian tài động ẩn nhiên thâm,
Thương hàn dục hạn dương tương giải,
Khuyết nghịch tề đông chứng thuộc âm.
