Con xin lỗi không về thăm mẹ hè này được.
Con của mẹ,
Keith
Khi học kỳ kết thúc, Keith cùng đi theo hướng của nhiều sinh viên khác.
Anh lái chiếc Magnette xuống Dover, lên phà vượt eo biển tới Calais.
Nhưng khi những sinh viên kia xuống phà bắt đầu chuyến đi thăm những
thành phố lịch sử ở lục địa thì anh lại đánh xe về hướng Đông Bắc, theo
đường tới Berlin. Trời rất nóng, nên lần đầu tiên Keith có thể hạ mui xe
xuống.
Lái xe dọc theo những con đường ngoằn nghoèo của Pháp và Bỉ, anh
thường nghĩ mới hồi nào đây Châu Âu còn đang có chiến tranh. Những
thôn xóm, ruộng đồng bị tàn phá, nơi xe tăng thay thế cho máy cày, những
ngôi nhà bị bom đạn trong khu vực giữa đội quân đang rút chạy và đội
quân tiến công, những con sông ngổn ngang các phương tiện quân sự đang
han rỉ. Mỗi khi xe chạy qua những ngôi nhà bị bom đạn phá nát, những
khung cảnh ven đường bị tàn phá, thì ý nghĩ về Deauville với những sòng
bạc, những trường đua ngựa lại càng hấp dẫn anh hơn.
Khi trời tối quá, không còn nhìn thấy các ổ gà trên đường mà tránh nữa,
Keith bỏ đường lớn, cho xe chạy khoảng vài trăm mét dọc một con đường
nhỏ im ắng. Anh đỗ xe bên đường, lăn ra ngủ li bì. Bị đánh thức khi trời
vẫn còn tối bởi tiếng xe tải chạy ầm ầm về phía biên giới với Đức, anh viết
một nhận xét: “Quân đội thức dậy không cần theo quy luật của mặt trời”.
Phải mấy lần khởi động, xe mới nổ lại được. Anh dụi mắt, quay xe trở lại
đường lớn, cố nhớ cho xe chạy phía bên phải đường. Vài tiếng sau, anh tới
được biên giới và phải đứng đợi trong một hàng dài: Bất cứ ai muốn vào
Đức đều bị kiểm tra rất kỹ. Cuối cùng anh cũng lên được đầu hàng, ở đó
một sĩ quan hải quan xem kỹ hộ chiếu của anh. Khi phát hiện Keith là
người Úc, anh ta nói câu châm chọc về Donald Bradman rồi vẫy tay cho
anh qua.
Dù đã đọc hoặc nghe nhiều, nhưng Keith vẫn hoàn toàn bất ngờ với
những điều anh thấy ở một đất nước bị bại trận. Anh phải cho xe chạy
chậm dần vì những vết nứt trên đường chuyển thành những hố sâu hoắm,
