lễ. Đâu rồi những họa sĩ có tuổi, nhiều đau khổ, làm việc vất vả của thời đó,
vốn vẫn hài lòng với những phần thưởng nhỏ bé như vậy? Họ không bao
giờ giam mình tại nhà và giấu giếm một cách đầy ghen tỵ những phương
pháp của họ với người khác, sợ rằng việc làm thêm ban đêm của họ bị phát
hiện, mà vẫn đến xưởng mỗi ngày dù chuyện gì xảy ra đi nữa. Đâu rồi
những nhà tiểu họa già cống hiến cả cuộc đời cho việc vẽ những họa tiết rắc
rối trên các bức tường lâu đài, những lá cây bách mà sự độc đáo của chúng
phải xem xét kỹ mới nhận ra, và những thứ cỏ thảo nguyên bảy lá được
dùng để lấp đầy khoảng trống? Đâu rồi những thợ cả tầm thường, những
người không bao giờ nhen nhóm chút lòng ghen tỵ, đã chấp nhận sự thông
minh và công bằng vốn có trong việc Thượng đế ban phát tài nghệ và khả
năng cho một số họa sĩ này và ban sự kiên nhẫn và cam chịu cho một số họa
sĩ kia. Chúng tôi nhớ lại những bậc thầy này, một số họ bị còng lưng và
không ngớt mỉm cười, một số khác mơ mộng và say sưa, một số khác nữa
quyết tâm gả đi một cô con gái lỡ thì; và khi hồi tưởng, chúng tôi đã nỗ lực
dựng lại những chi tiết bị quên lãng của xưởng làm việc như nó từng có
trong những năm học việc và buổi đầu làm thợ cả của chúng tôi.
Các vị còn nhớ chăng, tay họa sĩ thường độn lưỡi trong má khi anh ta kẻ
dòng các trang giấy - độn sang bên trái nếu dòng anh ta kẻ hướng sang phải,
và sang phải nếu dòng đi về phía trái; người nghệ sĩ gầy, nhỏ con thường
cười một mình, cười như nắc nẻ và lẩm bẩm, kiên nhẫn, kiên nhẫn, kiên
nhẫn, trong khi nhỏ thuốc màu; người thợ mạ vàng bậc thầy bảy mươi tuổi,
dành nhiều giờ liền nói chuyện với các thợ học việc của người đóng sách
dưới nhà và tuyên bố rằng mực đỏ phết lên trán thì có thể ngăn lão hóa; bậc
thầy khó tính, người đã nhờ một thợ học việc cả tin, nếu không thì chặn bất
cứ ai ngẫu nhiên đi qua để nhờ họ thử độ đậm đặc của thuốc màu bằng
móng tay của họ sau khi móng tay của chính ông ta đã được sơn hết cả; và
nhà họa sĩ bệ vệ, kẻ thường khiến chúng tôi cười to mỗi khi ông ta vuốt râu
mình bằng cái chân thỏ đầy lông dùng để gom bụi vàng được sử dụng trong
việc mạ? Các vị còn nhớ họ không? Tất cả bọn họ đâu rồi?
