Siyah lấy từ khăn quàng vai của anh ta ra một vật: một cây kim nhọn
hoắt. Trong chớp mắt, anh ta đưa nó tới sát mặt tôi và làm ra vẻ như sắp
đâm vào mắt tôi.
"Cách nay tám mươi năm, Bihzad vĩ đại, thầy của những bậc thầy, khi
hiểu rằng mọi thứ đang đến hồi kết thúc với sự sụp đổ của Herat, đã tự đâm
mù mắt mình một cách đáng kính để không ai có thể buộc ông ta vẽ theo
cách khác," anh ta nói. "Ngay khi ông ta cố ý đâm cây kim nhọn này vào
mắt và rút nó ra, bóng tối tuyệt diệu của Thượng đế từ từ phủ lên kẻ tôi tớ
yêu quý của Người, vị họa sư với bàn tay kỳ diệu đó. Cây kim này vốn
được gửi từ Herat đến Tabriz cho Bihzad giờ đã mù và say xỉn, được vua
Tahmasp gửi đến làm quà cho cha của Đức vua chúng ta cùng với cuốn
Shahnameh huyền thoại đó. Mới đầu Sư phụ Osman không thể xác định tại
sao món này được gửi đến. Nhưng hôm nay, ông ấy có thể thấy được ý đồ
xấu xa và luận lý đúng đắn ẩn sau món quà độc ác này. Sau khi Sư phụ
Osman hiểu rằng Đức vua muốn chân dung của Ngài được vẽ theo phong
cách các bậc thầy châu Âu và rằng tất cả các anh, những người mà sư phụ
yêu hơn cả con ruột, đã phản bội mình, sư phụ đã bắt chước Bihzad đâm
cây kim này vào hai mắt ông vào đêm cuối cùng trong Quốc khố. Bây giờ,
nếu tôi đâm anh mù, kẻ đáng nguyền rủa chịu trách nhiệm cho việc hủy
hoại xưởng làm việc mà Sư phụ Osman đã dành cả đời tạo dựng, thì đã sao
nào?"
"Dù anh có đâm tôi mù hay không, thì cuối cùng chúng ta cũng không
thể tìm được một chỗ cho chúng ta ở đây nữa," tôi nói. "Nếu Thầy Osman
thật sự bị mù hoặc qua đời, và chúng ta vẽ theo cách chúng ta thấy muốn
vẽ, chấp nhận những khuyết điểm và cá tính của chúng ta dưới ảnh hưởng
của người Tây vực để chúng ta có thể sở hữu một phong cách nào đó, thì
chúng ta có thể giống chính mình, nhưng chúng ta sẽ không là chính mình.
Không, cho dù chúng ta có đồng ý vẽ giống như những bậc thầy xưa, viện
cớ rằng chỉ đi theo con đường này chúng ta mới là chính chúng ta, thì Đức
vua, người đã quay lưng cả với Thầy Osman, sẽ tìm người khác thay thế
