Hình Thức và Nội Dung của Thiền
Hiện Pháp Lạc Trú
Bây giờ chúng ta cùng đọc tiếp bài Phương Pháp Đạt Thiền của Thầy Tăng
Hội.
"Có bốn thiền. Sự thực tập thiền thứ nhất là để trừ khử những đối tượng
tham ái và những lệch lạc do năm thứ say đắm gây ra như khi mắt thấy sắc
thì tâm sinh dâm cuống, khi tai nghe âm, mũi ngửi hương, lưỡi nếm vị, và
thân xúc chạm những gì êm dịu thì tâm cũng sinh ra tham đắm. Những ai
có chí hành đạo ắt phải xa lánh chúng." Như vậy thiền thứ nhất sở dĩ đạt
được là do ta xa lìa được những đối tượng tham ái. Ta chưa thấy được bản
chất của những đối tượng tham ái. Ta chỉ biết sợ nó thôi. Ta biết sợ nó tại vì
nó đã làm cho ta đảo điên, nó đã làm cho ta đau khổ. Vì vậy cho nên thiền
thứ nhất nằm ở trong một chữ là ly. Ly tức là xa lánh. Tức là muốn có an
ninh thì phải xa lánh những cái đó. Đối với những ai đã có kinh nghiệm về
những khổ đau và hệ lụy do năm độc gây ra thì khi không bị bao vây bởi
những hệ lụy và những tham đắm kia, con người ta sẽ khỏe khoắn và an lạc
hơn nhiều. Và nếu ta đặt được tâm ta vào trong tình trạng xa lánh như thế,
tức là ta đã bắt đầu có sự an vui của thiền thứ nhất. Thiền thứ nhất gọi là ly
sinh hỷ lạc, tức là nhờ sự xa lìa hệ lụy tham đắm mà sinh ra được niềm vui
và hạnh phúc. Niềm vui và hạnh phúc này tuy chưa phải là niềm vui và
hạnh phúc lớn nhưng rất cần thiết trong buổi ban đầu. Chúng ta biết rằng
năm yếu tố của thiền thứ nhất là hỷ, lạc, tầm, từ và tâm nhất cảnh, tức là
định. Ở đây tuy ta đã có định rồi nhưng định này còn yếu. Niềm vui và
hạnh phúc tuy có nhưng chưa được vững chãi lắm. Thầy Tăng Hội nói rằng
đạt tới thiền thứ nhất thì cũng giống như là một người đã xa lánh được
những kẻ thù của mình, những kẻ muốn cầm dao giết mình, những kẻ thù
oán mình, chúng luôn luôn tìm mình để giết. Đây chỉ là một ví dụ thôi. Đã
