tôi trong chốn riêng tư mà tất cả những người khác không được nghe, thì tôi xin
thưa rằng, người ấy nói láo.
…
Thưa quí công dân thành Athène, trên đây là tất cả những lời tôi bào chữa cho
mình, nhưng tôi muốn nói thêm một lời. Có thể có một số người cảm thấy bị xúc
phạm vì tôi, khi tôi nhắc họ nhớ tới bản thân họ trong một hoàn cảnh tương tự
như tôi thậm chí còn ít gay go hơn, họ đã khóc lóc van nài quan toà, dẫn vợ con
họ ra trước toà, cảnh tượng ấy làm mọi người mủi lòng, cùng với đám đông họ
hàng và bạn bè; trong khi tôi có lẽ đang gặp nguy hiểm tới tính mạng, tôi sẽ
không làm một điều gì giống như thế. Họ có thể nghĩ đến sự khác biệt này và vì
thế có thể tức giận bỏ phiếu chống lại tôi vì chuyện này. Vậy giả dụ như có người
nào như thế, thì tôi có thể thành thật trả lời họ: Anh bạn, tôi là một con người, và
giống như bao người khác, một con người có máu có thịt chứ không phải "gỗ đá",
như Homère nói, và tôi cũng có một gia đình, phải, có con cái, ba đứa con, một
đứa đã trưởng thành, hai đứa kia còn nhỏ; thế nhưng tôi không đưa đứa con nào
của tôi ra trước toà để kêu xin tha bổng cho tôi. Tại sao? Không phải vì tôi cao
ngạo hay thiếu tôn trọng quí toà. Tôi có sợ chết hay không là một vấn đề khác mà
tôi sẽ không nói đến lúc này. Nhưng vì tôn trọng công luận, tôi cảm thấy nếu tôi
làm thế sẽ đánh mất uy tín của tôi, của quí vị, và của cả nhà nước. Một người đã
lớn tuổi như tôi, đã được tiếng là khôn ngoan, thì không thể làm nhơ bẩn danh
tiếng của mình. Tôi đã từng thấy những con người có tên tuổi, khi bị kết án, đã cư
xử hết sức kỳ lạ: họ có vẻ như nghĩ rằng họ sắp phải chịu một điều gì rất ghê gớm
nếu họ chết, và họ có thể trở thành bất tử nếu họ được để cho sống. Tôi nghĩ đó là
điều ô nhục cho đất nước, và bất cứ người nước ngoài nào gặp họ sẽ phải nói rằng
những con người xuất sắc nhất của Athène, được chính những người Athène trao
tặng danh dự và quyền bính, lại cư xử không hơn gì là đàn bà;. Và tôi cho rằng
chúng ta không được để điều này xảy ra cho chúng ta là những người có danh
thơm tiếng tốt; và nếu có chuyện đó, quí vị không được phép cho nó xảy ra; quí
vị phải chứng tỏ rằng quí vị sẵn sàng kết án người dựng lên cảnh buồn thảm và
biến thành phố chúng ta thành trò cười, hơn là kết án người biết giữ sự an bình
của mình.
