điều mà các nhà làm luật, và các giáo sĩ, đã mang xuống từ những nơi không
được ai biết đến là thiên đàng. Tinh thần con người bị nhiễu loạn bởi những ý
kiến thần học, không còn biết được những sức mạnh của chính nó, kinh nghiệm
không còn được tin cậy, phải sợ sự thật, và khinh miệt lý trí, cốt chỉ nhằm đi theo
quyền lực. Con người vốn chỉ còn là một bộ máy trong tay của những bạo chúa
cùng những giáo sĩ mà chỉ có họ mới có quyền hướng dẫn những hành động của
nó. Và bởi luôn luôn được đối xử như người nô lệ, khiến anh ta đã bị nhuốm phải
các tật xấu của kẻ nô lệ.
Như thế chính là những nguyên nhân thật sự của sự suy thoái luân lý mà Tôn giáo
chống lại chỉ bằng những rào cản ảo tưởng và không hiệu quả. Sự ngu dốt và sự
nô lệ đã được vận dụng để làm cho con người yếu hèn và không hạnh phúc. Sự
hiểu biết, lý trí, và sự tự do, có thể giúp để cải thiện họ, và làm cho họ được hạnh
phúc hơn. Nhưng mọi âm mưu làm mù quáng họ, và làm cho họ tin vào những
điều sai lầm. Những giáo sĩ vẫn lừa gạt họ, những bạo chúa thì làm hư hỏng họ,
còn cái gì tốt hơn thì biến họ thành nô lệ. Tính bạo chúa luôn luôn, và mãi mãi là
nguyên nhân thật sự của sự suy đốn của con người, và cũng là của những sự bất
hạnh thông thường. Hầu như họ luôn luôn bị ám ảnh bởi những câu chuyện về
tôn giáo, và những người chết trong sự nghèo khổ vẫn hướng cặp mắt của họ ra
khỏi những nguyên nhân tự nhiên và rõ ràng của sự nghèo khổ của họ; nhưng lại
gán các tật xấu của họ cho sự bất toàn của tự nhiên, và quy trách những điều
không may của họ cho cơn giận dữ của các thần linh. Họ hướng những lời cầu
nguyện, những hy tế và những lễ vật của họ lên cho trời, để có được những cứu
cánh cho những sự chịu đựng của họ, mà trong thực tế chỉ có thể được gán cho
chính sự bất cẩn, sự ngu dốt, và sự sa đoạ của họ, cho sự điên khùng của những
thói quen nơi họ, cho sự vô lý nơi những luật lệ của họ, và trên tất cả nói chung,
cho sự thiếu hiểu biết của chính họ. Hãy để cho đầu óc của con người được lấp
đầy những ý tưởng chân thật; hãy để cho lý trí của họ được vun xới lên; hãy để
cho chính công lý cai quản họ, và họ sẽ chẳng thấy cần thiết chút nào để chống lại
những đam mê như một rào cản yếu ớt, như thể có sự sợ hãi như thế đối với thần
thánh. Mọi người sẽ được tốt, khi người ta có được sự hiểu biết tốt, và được cai
quản tốt, và khi họ bị trừng phạt hay bị khinh ghét chỉ vì thói xấu, và họ được
tưởng thưởng một cách đúng đắn cho việc làm điều tốt, khi họ thực hiện nó cho
các công dân bè bạn của họ.
