mà khóc khi nghĩ đếm thảm hoạ bị mất một người bạn tuyệt vời như thế. Tôi
không phải là người khóc đầu tiên; bởi vì Criton, khi thấy mình không thể cầm
được nước mắt, đã đứng lên, và tôi theo sau; và lúc đó, Apollodorus, người đã
khóc suốt từ đầu, đã gào lên khóc rất to làm cho tất cả chúng tôi phải khóc theo.
Chỉ một mình Socrate giữ được sự bình thản. Ông nói, tiếng kêu khóc kỳ lạ này là
gì vậy? Ta đã cho các phụ nữ ra ngoài chủ yếu là để họ không khóc theo, vì ta đã
được dạy rằng một người đàn ông phải chết trong thanh thản. Vậy anh em hãy
yên lặng và kiên nhẫn. Khi nghe những lời này, chúng tôi cảm thấy xấu hổ, và
mọi người gạt nước mắt; và ông đi đi lại lại cho tới khi chân ông bắt đầu chùn
xuống, rồi ông nằm ngửa ra, theo như lời chỉ dẫn, và người đàn ông đã đưa chén
thuốc độc cho ông thỉnh thoảng vẫn nhìn vào cẳng chân.
Và bàn chân của ông; và sau một lát anh ta ấn mạnh bàn chân ông và hỏi ông có
còn cảm giác không; ông nói: Không; và rồi anh nâng cẳng chân ông lên cao dần,
và chỉ cho chúng tôi thấy người ông đã lạnh và cứng đờ. Ông tự cảm thấy thế và
nói: khi thuốc độc thấm vào tim là hết đời. Ông bắt đầu thấy lạnh ở thắt lưng thì
ông bỏ tay ra khỏi mặt, vì ông đã lấy tay che mặt, và nói - đây là những lời cuối
cùng của ông - ông nói: Criton, tôi mắc nợ Asclepius một con gà; anh làm ơn trả
nợ giùm tôi được không? Criton đáp, con sẽ trả cho thầy; còn gì nữa không ạ?
Không có câu trả lời cho câu hỏi này; nhưng sau một hai phút, nghe có tiếng động
đậy, và các người phục vụ cởi mũ ông ra; mắt ông mở to, và Criton vuốt mắt và
miệng ông lại.
Đó là giây phút cuối đời của người bạn chúng ta; tôi có thể nói về ông rằng, trong
tất cả những người đưông thời của ông, mà tôi được biết; ông là người khôn
ngoan nhất, công chính nhất và tốt lành nhất.
PLATON, Cái chết của Socrate
Chết là sự giải phóng của linh hồn
Trong đối thoại sau đây, Socrate bày tỏ niềm tin rằng nhà triết học chân chính
không lo sợ cái chết, vì chỉ sang thế giới bên kia người ta mới có thể tìm được sự
khôn ngoan tinh tuyền.
