có chứa đựng nhận thức lý thuyết tiên nghệm về các đối tượng, tức đồng thời trả
lời cho các câu hỏi:
- LÀM THẾ NÀO TOÁN HỌC THUẦN TUÝ CÓ THỂ CÓ ĐƯỢC?
- LÀM THẾ NÀO KHOA HỌC TỰ NHIÊN THUẦN TUÝ CÓ THỂ CÓ
ĐƯỢC?
Vì các khoa học này đã có thực rồi, nên câu hỏi đúng hơn chỉ là: chúng đã có thể
trở thành khoa học thuần tuý như thế nào chứ việc chúng phải có thể trở thành
khoa học đã được chứng minh bằng thực tế (2). Nhưng, riêng đối với Siêu hình
học, chính tình trạng tồi tệ của nó cho đến nay, và do không một bước tiến lên
duy nhất nào của nó cho đến nay liên quan đến mục đích cơ bản cho phép người
ta có thể bảo rằng nó đã thực sự tồn tại, nên người ta có lý do để nghi ngờ cả khả
năng tồn tại của Siêu hình học.
Tuy nhiên, theo một nghĩa nào đó, loại nhận thức này cũng phải được thừa nhận
là có thực, và Siêu hình học, dù chưa phải là một khoa học, thì ít ra cũng có thực
như là THIÊN HƯỚNG TỰ NHIÊN (NATURANLAGE METAPHYSICA
NATURALIS). Bởi vì lý tính con người, không cần phải do lòng kiêu mạn muốn
hiểu biết tất cả, nhưng do nhu cầu tự thân thúc đẩy, luôn tiến lên không ngừng
nghỉ, đi tới những câu hỏi mà không một sự sử dụng kinh nghiệm nào của lý tính,
tức không nguyên tắc nào được vay mượn từ kinh nghiệm có thể trả lời được, và
vì thế, mỗi khi lý tính tự mở rộng để đi tới tư biện thì trong mọi con người bao
giờ cũng đã và sẽ mãi mãi có mặt một Siêu hình học nào đó như là cái gì có thực.
Chính từ một thứ Siêu hình học luôn luôn có thực trong mọi con người này mà có
câu hỏi: "LÀM THẾ NÀO SIÊU HÌNH HỌC, NHƯ LÀ THIÊN HƯỚNG TỰ
NHIÊN, CÓ THỂ CÓ ĐƯỢC?" tức cũng là hỏi: câu hỏi mà lý tính tự đặt ra cho
chính mình và được chính nhu cầu của mình thúc đẩy để trả lời với tất cả khả
năng là được nảy sinh ra như thế nào từ bản tính tự nhiên của lý tính con người
nói chung?
Nhưng vì mọi cố gắng cho đến nay để trả lời các câu hỏi tự nhiên, chẳng hạn thế
giới có một khởi đầu hay có tự vĩnh hằng v.v… lúc nào cũng gặp phải các mâu
thuẫn không thể tránh khỏi, nên người ta không thể thoả mãn với thiên hướng tự
