nhiên đơn thuần hướng đến Siêu hình học, tức là với bản thân quan năng lý tính
thuần tuý lúc nào cũng nảy sinh một thứ Siêu hình học nào đó (tuỳ theo ý muốn
của lý tính); trái lại, nhất thiết phải có khả năng cùng với nền Siêu hình học ấy đi
đến sự xác tín rằng có hay không có sự hiểu biết về các đối tượng, tức là, hoặc
đưa ra quyết định về các đối tượng của các câu hỏi của Siêu hình học, hoặc về
năng lực và sự bất lực của lý tính trong việc phán đoán về các đối tượng ấy; nói
khác đi, hoặc mở rộng lý tính thuần tuý của ta một cách đáng tin cậy hoặc phải
đặt ra cho nó các giới hạn (Schranken) nhất định và chắc chắn. Câu hỏi sau cùng
thoát thai từ vấn đề chủ yếu nói trên chính là câu hỏi chính đáng sau đây: LÀM
THẾ NÀO ĐỂ SIÊU HÌNH HỌC CÓ THỂ CÓ ĐƯỢC NHƯ MỘT KHOA
HỌC? (WIE IST METAPHYSIK ALS WISSENSCHAFT MƯGLICH?)
Phê phán lý tính thuần tuý, do đó, tất yếu sẽ dẫn đến [một nền Siêu hình học như
là] KHOA HỌC; trái lại, sự sử dụng lý tính một cách giáo điều, không có Phê
phán nhất thiết dẫn đến các khẳng định không có cơ sở mà lập trường có vẻ đối
lập với nó nhất định sẽ dẫn tới thuyết hoài nghi (Skeptizismus).
Khoa học này cũng có thể không có sự dài dòng lê thê đáng sợ vì nó không đi vào
những đối tượng của lý tính mà tính đa tạp là vô tận, nhưng chỉ phải làm việc với
chính bản thân nó, tức là với các vấn đề nảy sinh hoàn toàn từ chính trong lòng
nó; và không phải do bản tính tự nhiên của những sự vật khác biệt với nó mà do
chính bản tính tự nhiên của nó đặt ra. Bởi vì, nếu một khi lý tính trước đó đã nhận
biết một cách hoàn chỉnh năng lực của riêng nó đối với những đối tượng có thể
xuất hiện ra cho nó trong kinh nghiệm, lý tính sẽ dễ dàng xác định một cách hoàn
chỉnh và chắc chắn phạm vi và các ranh giới của việc thử sử dụng lý tính ra bên
ngoài mọi ranh giới của kinh nghiệm.
Vậy, người ta có thể và phải xem mọi nỗ lực đã làm cho đến nay để xây dựng nền
Siêu hình học một cách giáo điều như thể chưa từng xảy ra (ungeschehen); bởi lẽ
những gì được phân tích trong nền Siêu hình học này hay nền Siêu hình học kia,
tức là sự tháo rời đơn thuần các khái niệm vốn có sẵn một cách tiên nghiệm trong
lý tính chúng ta, vẫn hoàn toàn chưa phải là mục đích mà chỉ là sự chuẩn bị cho
Siêu hình học đích thực, tức là mở rộng các nhận thức tiên nghiệm một cách tổng
hợp; việc phân tích ấy là vô dụng với mục đích này, vì nó chỉ cho thấy những gì
được chứa đựng trong các khái niệm trên, chứ không cho thấy chúng ta làm thế
