Chắc chắn rồi, thưa Socrate.
Nhưng, anh bạn ơi, nếu đúng là thế, thì rất có lý để hi vọng rằng, trong khi đi đến
nơi tôi đến, khi tôi đã đi đến cùng cuộc hành trình của tôi, tôi sẽ đạt được cái mà
tôi theo đuổi suốt đời mình. Và vì vậy, tôi vui vẻ đi con đường của tôi, và không
chỉ có tôi, mà tất cả những ai tin rằng tinh thần của họ đã sẵn sàng và họ được
thanh luyện một cách nào đó.
Chắc chắn thế, Simmias trả lời.
Và như tôi nói lúc ban đầu, sẽ là một mâu thuẫn lố bịch ở những người học để
sống ở trạng thái gần cái chết đến mức có thể, thế mà lại buồn phiền khi giờ chết
đến với họ.
Rõ lắm.
Và anh Simmias, các nhà triết học đích thực luôn luôn lo tập chết, và do đó họ là
những người ít sợ cái chết nhất. Hãy xét vấn đề như sau: - nếu về mọi phương
diện họ đã là kẻ thù của thân xác, và muốn ở đơn độc với linh hồn, thì khi ước
muốn này của họ đạt được, sẽ là vô lý biết mấy nếu họ run sợ và buồn phiền, thay
vì phải vui mừng khi họ khởi hành tới nơi mà, khi đến đó, họ hy vọng đạt được
đời sống mà họ từng khao khát - và đó là sự khôn ngoan - và đồng thời giũ bỏ
được kẻ thù đồng hành với họ. Nhiều người đã từng muốn đi sang thế giới bên
kia với niềm hi vọng mãnh liệt được gặp lại một tình yêu trần thế, hay vợ con, và
trò chuyện với họ. Và một người yêu sự khôn ngoan đích thực, và tin chắc rằng
chỉ trong thế giới bên kia anh ta mới có thể xứng đáng hưởng sự khôn ngoan, một
người như thế sẽ có thể buồn phiền trước cái chết hay sao? Hay ngược lại anh ta
sẽ ra đi với niềm vui? Chắc chắn thế, anh bạn, nếu anh ta là một nhà triết học đích
thực. Vì họ sẽ có một niềm xác tính vững chắc rằng ở đó, và chỉ ở đó, anh ta có
thể tìm được sự khôn ngoan tinh tuyền. Và nếu đúng như thế, anh ta sẽ rất vô lý,
như tôi nói, nếu anh ta sợ chết.
PLATON, Đối thoại Phédon
CÁC TRIẾT GIA HOÀI NGHI KHINH BẠC (Les Cyniques)(1)
