TRIẾT HỌC TÂY PHƯƠNG TỪ KHỞI THỦY ĐẾN ĐƯƠNG ĐẠI - Trang 1206

Khái niệm đơn giản về một mệnh lệnh tuyệt đối cũng cung cấp công thức của
mệnh lệnh đó bởi nó không đề xuất một cứu cánh bên ngoài nó: chỉ còn lại tính
phổ quát của một định luật chung.

Mọi mệnh lệnh đều được diễn tả bởi một từ "phải" và vì thế cho thấy quan hệ
giữa một luật khách quan của lý trí với một ý chí mà trong cơ cấu chủ quan của
nó không bị quyết định một cách tất yếu bởi luật này. Quan hệ này là quan hệ của
sự bó buộc. Các mệnh lệnh tuyệt đối nói rằng làm hay tránh một điều gì là tốt,
nhưng chúng nói điều đó cho một ý chí không luôn luôn làm điều đó vì điều đó tỏ
ra là tốt đối với nó. Cái tốt thực hành là cái quyết định ý chí nhờ khái niệm của lý
trí và vì thế không phải vì các nguyên nhân chủ quan nhưng khách quan, dựa trên
các cơ sở có giá trị cho hết mọi hữu thể có lý trí. Nó khác với cái dễ chịu, là cái
chỉ ảnh hưởng ý chí nhờ cảm giác do các nguyên nhân hoàn toàn chủ quan, có giá
trị đối với giác quan của người này hay người khác chứ không như là một nguyên
tắc của lý trí có giá trị cho hết mọi người.

Vậy mà mọi mệnh lệnh đều hoặc là giả thiết hoặc là tuyệt đối. Các mệnh lệnh giả
thiết diễn tả nhu cầu thực tiễn của một hành động có thể làm như phương tiện để
đạt một điều gì khác được mong muốn (hay ít là có thể mong muốn). Mệnh lệnh
tuyệt đối là mệnh lệnh diễn tả một hành động tự nó là cần thiết một cách khách
quan mà không quy chiếu về một mục đích nào khác.

Nếu một hành động chỉ là tốt như một phương tiện để đạt một điều gì khác, mệnh
lệnh ấy có tính giả thiết; nếu nó được hiểu như là tốt tự tại và phù hợp với lý trí,
nó là mệnh lệnh tuyệt đối.

Vì vậy chỉ có một mệnh lệnh tuyệt đối mà thôi, đó là: Hãy chỉ hành động theo
nguyên tắc mà bởi đó bạn đồng thời muốn rằng phải trở thành một luật phổ quát
(1).

Vậy nếu một mệnh lệnh tuyệt đối của bổn phận có thể rút ra từ mệnh lệnh tuyệt
đối duy nhất này như là một nguyên tắc, chúng ta ít ra có thể chứng tỏ mình hiểu
khái niệm bổn phận là gì và nó có nghĩa gì, mặc dù vẫn chưa chắc cái được gọi là
bổn phận có phải là một khái niệm trống rỗng hay không.

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.